Премьер-Министр Өңірлік даму министрлігіне жерлерді тиімді пайдалану бойынша Кешенді жоспар әзірлеуді тапсырды

Алғашқы мәселе бойынша сөз сөйлеген өңірлік даму министрі Болат Жәмішев «түгендеуге жатқызылған ауыл шаруашылығына пайдаланатын жерлердің 90 млн. га жерден 2012 жылы тағы да 30,6 млн. га түгенделген, 2013 жылы да осындай көлем орындалғанын» хабарлады. Министр айтып өткендей «ағымдағы жылы 2012 жылы анықталған пайдаланылмайтын жерлерді қайтару бойынша іс-шаралармен қатар ауыл шаруашылығы белгілеуіндегі тағы да 30,6 млн. га жерді түгендеу басталды».

Түгендеу 53 әкімшілік ауданда, 6 қалада және 80 астам ауылдық округте жұмыстардың барлық кешенін толық аяқтаумен жүргізілуде. Соңғы нәтижелер, министрдің айтуынша, «ағымдағы жылдың соңында белгіленген заңнамалық тәртіпте сәйкес шаралар келесі жылы қолданылады».

Түгендеудің алдын ала қортындылары бойынша Б.Жәмішев хабарлағандай, «4 440 субъектіде 2 592,8 мың га ауданда жер телімдері пайдаланылмайды, олардың 313 мың га егістік жер құрайды, олардың 13,3 мың га суарылатын жер. Түгендеу барысында 2012 жылы 7004 шаруашылық жүргізуші субъектіде 3100,9 мың га пайдаланылмайтын жер анықталған, олардың 400 мың га егістік жер».

Министр әсер етудің қолданылған шаралары туралы мәлімдей келе, ауыл шаруашылығы айналымына жерлерді сапалы және тиімді тарту мақсатында іс-шаралардың Кешенді жоспары әзірленіп жатқанын, жер қатынастарын реттеу мәселелері бойынша заңнамаға сәйкес түзетулер ұсынылғанын хабарлады. Заңнамалық деңгейде «пайдаланылмайтын жерлер» ұғымы анықталуда. Ауыл шаруашылығы белгілеуіндегі жерлерді тиімді пайдалану мақсатында және Жерлерді рационалды пайдалану ережелерін есепке алғанда жер телімдерін жалдаудың алдында жасалған келісім-шарттарына түзетулер енгізілген.

Министр айтып өткендей, "Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 93 млн га аумақта түгендеу жүргізу тапсырылған болатын, ауыл шаруашылығы айналымына жаңа аумақтарды тартуды есепке алғанда түгендеу көлемі 93 млн га дейін жеткізіледі және аталған жұмыс 2014 жылы аяқталады".

Сондай-ақ, министр айтып өткендей «түгендеу нәтижелері бойынша 2012 жылы жеке тұрғын үй құрылысына ұсынылған жер телімдерінен 44031 пайдаланылмайтын жер телімдері анықталған. Мемлекеттік меншікке 1750,5 га аудандағы 17232 жер телімі қайтарылған. Иесіз мүлік ретінде 815,6 га ауданда 8377 жер телімі есепке қойылды».

«Жер телімдерін игермеудің негізгі себебі сәйкес инженерлік инфрақұрылымдық дайындықсыздығы» деген Б.Жәмішев әсер етудің қабылданған шаралары туралы мәлімдеді. Нақты айтқанда, Мемлекет басшысының тапсырмаларын лайықсыз орындалуы облыстардың аумақтық жер инспекцияларының лауазымды тұлғалары тәртіптік жауапкершілікке тартылған, әкімшілік жауапкершілікке жалпы 81,6 млн. теңге сомаға 1235 жеке тұлға тартылған.

Аталған тақырып бойынша Ақмола облысының әкімі Қ.Айтмұхаметов, Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі А.Мырзахметов тыңдалды.

Талқылаудың қортындыларын түйіндеген Үкімет басшысы жерлерді мемлекеттік меншікке қайтару бойынша жерлерді жандандыру қажеттігін атап өтті, себебі «айналымға тартылған жерлер – бұл экономиканың қосымша резервтері». С.Ахметов «жер қатынастары мәселелері бойынша заңнамалық актілерге өзгертулер мен толықтырулар енгізу аясында жерлерді беру, оларды алу және мақсатты пайдалануда бақылау механизмдерін жетілдіру» қажеттігін атап өтті.

С.Ахметов ӨДМ, Ақмола облысының және Астана қаласының әкімдеріне Үкіметке Астананың қала сыртындағы аймағында ЖТС құрылысы аясында игерудің кешенді жоспары бойынша ұсыныстар енгізуді тапсырды.

«Астана қаласы маңында 30 километрлік аймақта барлық ауылдық елді мекендер елордамыздың сыртқы келбетіне сай болуы тиіс. Мұнда проблемалармен қатар үлкен мүмкіндіктер мен әлеует бар», - деді Үкімет басшысы және «Үкімет инфрақұрылымды дамытуға және Астана айналасындағы ауылдардың сыртқы келбетін өзгертуге қолдау көрсетуге дайындығын» атап өтті.

Премьер-Министр Өңірлік даму министрлігіне ауыл аруашылығына пайдаланатын жерлерді түгендеу бойынша жұмысты келесі жылдың соңына дейін аяқтауды, жерлерді рационалды және тиімді пайдалану, сондай-ақ ауыл шаруашылығы белгілеуіндегі пайдаланылмайтын жерлерді айналымға тарту бойынша Кешенді жоспардың жобасын әзірлеуді тапсырды.

Облыс, Астана және Алматы қалаларының әкімдері ЖТС бөлінген иесіз жер телімдерін қайтару; ЖТС жерлерді өз бетімен алуға жол бермеу бойынша жұмыстарды жалғастыруды; тоқсан сайын Өңірлік даму министрлігіне жасалған жұмыс туралы ақпарат ұсынуды қамтамасыз ету бойынша шаралар қолдануы тиіс.

Отырыста, сондай-ақ, 2011-2020 жылдарға арналған «Ақ бұлақ» бағдарламасын жүзеге асыру мәселелері талқыланды. Оны жүзеге асыру барысы туралы өңірлік даму министрі Б.Жәмішев, қоршаған орта және су ресурстары министрі Н.Қаппаров, индустрия вице-министрі Н.Сауранбаев баяндады, сонымен қатар Қостанай облысы Н.Сәдуақасов, Атырау облысының әкімі Б.Ізмұхамбетов тыңдалды.

«Бағдарлама маңызды әлеуметтік мағынаға ие. Мемлекет оны жүзеге асыруға айтарлықтай қаражат бағыттауда», - деді отырыс соңында Премьер-Министр және «Мемлекет басшысының тапсырмасымен су ресурстарын басқарудың мемлекеттік бағдарламасын әзірлеу аяқталуда, онда 2020 жылға дейін халықты ауыз сумен қамтамасыз ету шешімі қарастырылған. Тапсырмалар, критерийлер, көрсеткіштер айтарлықтай маңызды. Сондықтан, бұл бағдарламаның мәртебесін Мемлекет басшысы мемлекеттік деп анықтады, себебі ол саларалық сипатқа ие» екендігін еске түсірді.

«Осыған байланысты әлеуметтік маңыздылығын есепке алғанда «Ақ бұлақ» бағдарламасы мемлекеттік бағдарлама құрамына жеке үлкен бөлім ретінде енгізілген, ал оны жүзеге асыру қазіргідей толық қаржыландырумен іс-шаралардың жеке жоспары бойынша жүргізіледі», - деп толықтырды С.Ахметов. Премьер-Министр «адамдарды сумен қамтамасыз ету, су бұруға байланысты мәселелер бүгінгі таңда аталған бағдарламаны басқаратын және жетекшілік ететін министрліктерге басымдық болуы тиістігін» басып айтты.

«Ақ бұлақ» бағдарламасын жүзеге асыруға жалпы үйлестіру ӨДМ тапсырылатынын айтқан соң Үкімет басшысы ерекше назарды талап ететін проблемалық мәселеге назар аударды. «Ең алдымен, бұл – қаржыландыру және құрылыстағы айып-кінә, ЖСҚ әзірлеудің, сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдаланудың төмен деңгейі, кәсіби кадрлар тапшылығы», - деді С.Ахметов.

Бюджет қаражаттарын ұрлау және мемлекет сатып алу процедураларын бұзу деректерін атап өткен С.Ахметов «жергілікті атқарушы және құзіретті органдар тарапынан құрылысты және бюджеттік қаражатты жұмасауды лайықты мемлекеттік бақылаудың болмауы», ол үшін «Мемлекет басшысы Үкіметтің кеңейтілген отырысы аясында сындарлы сын айтты» деді. Талқылауды есепке ала отырып мынадай тапсырмалар берілді:

Өңірлік даму министрлігі, Қоршаған орта министрлігі және Индустрия министрлігіне бағдарламаны жүзеге асыру барысын, оның ішінде жоспарланған нысандарды пайдалануға беру, мақсатты индикаторларға қол жеткізу, бағдарламаның іс-шараларын орындау және қаражатты игеру мәселелерін мониторингілеу және бақылау.

Өңірлер әкімдері сумен жабдықтау және су бұру нысандарын жобалау, салу және жөндеуге бюджет қаражаттарын жоспарлаудың сапасын арттыру, сумен жабдықтаудың жоспарланған және енгізілген нысандарын тиімді пайдалануға беруді қамтамасыз ету бойынша жан-жақты шаралар қолдану қажет. Бұдан өзге, нысандарын пайдалануға беру мерзімдерінің орындалмауы және қаражаттың игерілмеуіне жол бергені үшін бағдарламаны жүзеге асыруға жауапты лауазымды тұлғалардың жеке жауапкершілігі мәселесін қарау қажет.