Инвестициялардың өсуі, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру және жұмыс орындарын құру — Ақмола облысының 2020 жылы дамуы

Ақмола облысында 2020 жылдың қорытындысы бойынша негізгі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштердің оң динамикасы сақталуда. Жыл бойы облыс өнеркәсіптік және әлеуметтік инфрақұрылым құру бойынша негізгі жобаларды іске асырды. 2020 жылғы қаңтар-желтоқсан айларындағы еегізгі көрсеткіштер туралы шолу материалында.

2020 жылдың қорытындысы бойынша тауар айналымынан басқа, әлеуметтік-экономикалық дамудың барлық көрсеткіштері бойынша оң динамика байқалды.

Өнеркәсіп өндірісінің көлемі 1 трлн теңгені құрады, негізгі капиталға инвестициялар 2019 жылға қарай 26,3%-ға өсті. Құрылыс жұмыстарының көлемі 22,3%-ға өсіп, 165,5 млрд теңгені құрады.

2020 жылғы қаңтар-қыркүйекте жалпы өңірлік өнім көлемі 1 410,2 млрд теңгені құрады. ЖӨӨ құрылымында өнеркәсіп үлесі 28,5%, ауыл шаруашылығының үлесі – 14,8%, құрылыстың үлесі – 6,5%, сауданың үлесі – 9,1%, көлік және қоймалау үлесі – 8,2%, жылжымайтын мүлікпен операциялар – 8,6%, өзге салалар 24,3% құрады. Жан басына шаққандағы ЖӨӨ 1,9 млн теңгені құрады.

2020 жылғы қаңтар-желтоқсан қорытындысы бойынша өнеркәсіп секторында жоғары өсу қарқыны қамтамасыз етілді. Өнеркәсіп өндірісінің көлемі 1 трлн теңгеден асты. Өсім өңдеу өнеркәсібі өндірісінің көлемін 9,6%-ға ұлғайту есебінен қамтамасыз етілді (өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлеміндегі саланың үлесі – 83,5%).

Облыста өңделмеген алтын өндіру көлемі 13,8%-ға, астық жинайтын комбайндар 10,2 есе, жүк және арнайы автомобильдер 23,6%-ға, бетоннан жасалған құрылыс конструкциялары 12,2%-ға, керамикалық кірпіштер 9,6%-ға өсті.

 

Коронавирус пандемиясы кезіндегі төтенше жағдай кезінде өңір қалай дамыды?

Жалпы, облыс экономикасында тауар айналымы мен көліктен басқа құлдырау байқалмады, бұл төтенше жағдай мен карантин шараларының енгізілуіне, өңірлер арасындағы көлік қозғалысының шектелуіне байланысты болды.

Бүгінгі таңда осы салалар бойынша жағдайдың біртіндеп жақсаруы байқалады. Әлеуметтік-экономикалық дамудың қалған көрсеткіштері бойынша мемлекеттің елеулі қолдауының, дағдарысқа қарсы қабылданған жоспардың және экономикалық өсуді қалпына келтіру жөніндегі жоспардың арқасында оң нәтижелерге қол жеткізілді. Облыс 2020 жылдың екінші жарты жылдығында ел бойынша көшбасшылар қатарында болды.

2020 жылдың қорытындысы бойынша өнеркәсіп өндірісінің көлемі 6,6%-ға, ауыл шаруашылығы 12,8%-ға, негізгі капиталға инвестициялар 26,3%-ға, құрылыс жұмыстары 22,3%-ға, тұрғын үйді пайдалануға беру 7,4%-ға өсті.

Коронавирус инфекцияның таралуы, ең алдымен, қызмет көрсету секторына теріс әсер етті (қоғамдық тамақтандыру орындары, кинотеатрлар, сұлулық салондары және т. б. қатысты карантиндік-шектеу шаралары). Бұл ретте, өңдеуші сектор салаларының бір бөлігі дамыды.

Осылайша, химия, фармацевтика, жеңіл өнеркәсіп және машина жасау өнімдерін өндіру салалары (атап айтқанда, ӨЖЖ стационарлық және ұтқыр аппараттарын өндірушілер) залалсыздандыру құралдарына, дәрі-дәрмектерге, жеке қорғану құралдарына және т. б. қалыптасқан жоғары сұраныс есебінен өнім өндіру көлемін едәуір ұлғайтуға мүмкіндік алды.

Жеңіл өнеркәсіпте тәулігіне 25 мыңға дейін қорғаныс маскаларының жаппай өндірісі жолға қойылған «Тыныс» АҚ машина жасау кәсіпорнын қоса алғанда, тігін кәсіпорындары және ателье маскалар тігуді жүзеге асырады. 2020 жылдың 14 наурызынан бастап қорғаныс маскаларын өндірудің жалпы көлемі шамамен 1,9 млн дананы құрады.

Киім, аяқ киім және тоқыма бұйымдарын (негізінен Қытай, Түркия, Ресей, Өзбекстан) өндіруге мамандандырылған шет елдердің шекараларының жабылуы және осы елдердегі фабрикалардың қызметінің тоқтатыла тұруы отандық жеңіл өнеркәсіп компаниялары үшін тауаша құруға мүмкіндік берді («Самхат аяқ киім фабрикасы» ЖШС, «ТП Арман» ЖШС, ателье және т.б.).

2020 жылдың 11 айында былғары аяқ киім өндірісі 4,3 есеге, полиэтиленнен жасалған қаптар – 26,6%-ға, тоқыма бұйымдары – 65,6%-ға ұлғайды. Химия өнеркәсібінде облыстың 5 кәсіпорны («Тұрмыстық химия зауыты» ЖШС, «Гала Косметик и К», «Ардагер М Company», «Баур-Бек-Нур», «Көкшетау минералды сулары» АҚ) дезинфекциялық құралдар өндірісін жолға қойды. 2020 жылғы 19 наурыз бен желтоқсан аралығында антисептик өндірісінің жиынтық көлемі 738,2 мың литрден асты.

Машина жасауда ӨЖЖ аппараттарының өндірісі «Тыныс» АҚ кәсіпорнында жолға қойылған. Өндірістің айлық қуаты 500 бірлікке дейін, 2020 жылы ӨЖЖ аппараттарының өндірісі 1111 бірлікті құрады.

Сонымен қатар, электрондық сауда қызметтеріне қажеттілік артты. 2020 жылдың 11 айында облыс бойынша 401 млрд теңге сомасына төлем карточкаларын пайдалана отырып, 37,8 млн қолма-қол ақшасыз төлем жүзеге асырылды.

 

Пандемия кезінде денсаулық сақтау жүйесі қалай дамыды?

2021 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша облыс аумағында 560 денсаулық сақтау объектісі жұмыс істейді, облыстық – 13, ауданаралық – 2, аудандық – 16, қалалық – 7 және ауылдық елді мекендерде – 522. Облыста 2021 жылдың 1 қаңтарындағы мәлімет бойынша 1638 дәрігер және 5995 орта медициналық қызметкер жұмыс істейді. 10 мың тұрғынға шаққанда дәрігерлермен қамтамасыз ету 22,3 және орта медицина қызметкерлерімен – 81,5 құрайды.

Қазіргі уақытта коронавирус инфекциясымен ауыратын науқастарға медициналық көмекті 1005 инфекциялық төсек-орын және 99 реанимациялық төсек-орын, сондай-ақ 30 карантиндік төсек-орын қарастырылған 13 медициналық ұйым көрсетеді. Қолданыстағы төсек-орындарда кадрлармен жасақталу 100% құрайды.

Инфекциялық бейіндегі қызметтерді көрсететін барлық медициналық ұйымдардың инфекциялық науқастарға медициналық көмек көрсетуге лицензиясы бар. Толық көлемде материалдық-техникалық қамтамасыз ету қарастырылған.

COVID-19 пациенттерін емдеу үшін жоғары ағынды high-flow оксигенациясын аппараттармен қамтамасыз ету мақсатында 2020 жылғы желтоқсанда облыста 124,9 млн теңге сомасына 51 бірлік аппарат сатып алынды. Бүгінгі күні инфекциялық төсек-орын 100% оттегімен қамтамасыз етілген, республика бойынша анестезиология және реанимация қызметінің материалдық-техникалық жабдықталуы 100% құрады.

КВИ-мен күресуге тартылған медицина қызметкерлерінің жалақысына үстемеақы төлеу жалғасуда. 2020 жылғы наурыздан желтоқсанға дейін COVID-19-бен күресуге тартылған орта есеппен 4228 медицина қызметкерлерін ынталандыру және қолдау үшін үш тәуекел тобы бойынша 4688,08 млн теңге бөлінді.

Сондай-ақ, жергілікті атқарушы органның Өңірлік комиссиясының қарауына біржолғы әлеуметтік төлем алуға 504 өтініш берілді, оның ішінде Комиссияның шешімімен 100%-ы қанағаттандырылды және төлемдер алынды.

Медицина қызметкерлерінің 15 өлім жағдайы қаралды, олар бойынша КВИ-ден қайтыс болған 15 медицина отбасына төлем жүргізілді, 10 млн теңгеден төленді.

Инфекциялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және эпидемиологиялық жағдай мониторингі:

  • КВИ-мен ауырған ауыр науқастарға мониторинг жалғасуда, ауыр және өте ауыр жағдайларда пациенттер санының 2 есе өсуі байқалады;
  • биылғы 5 шілде мен 9 қаңтар аралығында карантин режимін сақтау бойынша әртүрлі меншік нысанындағы 13739 объект рейдтік тексерулермен қамтылды, 1219 объектіде (8,8%) бұзушылықтар анықталды.

Анықталған бұзушылықтар бойынша жалпы сомасы 122,5 млн теңгеге 1511 айыппұл салынды, оның ішінде заңды тұлғаларға – 58,9 млн теңгеге 158, жеке тұлғаларға – 63,6 млн теңгеге 1353 айыппұл салынды. Рейдтер барысында қоғамдық тамақтану объектілерінде және үйде бұқаралық іс-шараларды өткізудің 51 фактісі анықталды.

Ақмола облысының аумағында коронавирус инфекциясына тестілеуді 9 зертхана жүргізеді, тәуліктік қуаты 50-ден 1600-ге дейінгі мөлшерді құрайды. Бүгінгі таңда 228557 зерттеу жүргізілді, оның 9461 оң нәтижелі болды.

Сондай-ақ, республикалық бюджет есебінен 65 жастан асқан адамдарды пневмококк инфекциясына қарсы вакцинациялау мәселесі пысықталды. Облыс бойынша пневмококкты вакцинаға қосымша қажеттілік 866,3 мың теңгеге 94400 дозаны құрайды. КВИ вакцинациясы үшін контингент анықталады. I кезеңде жұқтыру қаупі барынша жоғары халық топтарын, оның ішінде дәрігерлерді, педагогтарды, күш құрылымдарының қызметкерлерін қамту көзделеді. ҚР ДСМ рұқсаттамасына сәйкес облысқа вакцинаның 100 мың дозасы бөлінді, вакцинаның алғашқы жеткізілімі 2021 жылдың ақпан айында жеткізілді.

Облыста 1005 төсек-орынға инфекциялық стационар және 30 төсек-орынға 1 карантиндік стационар қамтылған 12 медициналық ұйым жұмыс істейді, оның ішінде облыстық деңгейде 6, қалалық деңгейде 2, аудандық деңгейде 5. Инфекциялық стационарлар базасындағы реанимациялық төсек-орын саны 99.

Өткен жылы амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету (АДҚ) шеңберінде аурулар тізбесі 48-ден 140-қа дейін кеңейтілді, тегін дәрі-дәрмектердің атауы 280-ден 620-ға дейін ұлғайтылды.

2020 жылдың басынан бастап АДҚ шеңберінде 5,4 млрд теңге сомасына 496 дәрілік заттар атауы жеткізілді, жеткізілімдердің өсуі 2019 жылмен салыстырғанда 1,5 есеге дерлік ұлғайды.

Ақпараттық жүйеге сәйкес жазып берілген дәрілік заттар бойынша қамтамасыз етілу 98,7% құрайды. Өткен жылы 159 мың науқас қамтамасыз етілді, бұл 2019 жылмен салыстырғанда 11%-ға көп. Нәтижесінде дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету мәселелері бойынша өтініштер мен шағымдар саны 2 есеге жуық азайды.

Сонымен қатар, COVID-19 пандемиясына байланысты ҚР Денсаулық сақтау министрлігі тегін тізбеге дәрілік заттардың қосымша 5 атауын енгізді: 3 антикоагулянт атауы (ривароксабан, дабигатран, апиксабан), парацетамол, ибупрофен. 90 млн теңгеге жеткізу жүзеге асырылды. Бұл ауру үшін дәрі-дәрмектер жеткілікті. 2021 жылға медициналық ұйымдар АДҚ шеңберінде 9,3 млрд теңге сомасына тегін дәрілік препараттарды мәлімдеген, бұл ағымдағы жылға өтінімнен 1,5 еседен астам артық. 200 мыңға жуық адамды қамту жоспарлануда.

Қазіргі уақытта Бірыңғай дистрибьютор 2021 жылы халықты қамтамасыз ету шеңберінде қоймаларда дәрі-дәрмектерді медициналық ұйымдар бойынша бөлу бойынша жұмыс жүргізуде. 2020 жылы стационарлық қамтамасыз ету шеңберінде Бірыңғай дистрибьютор ӘМСҚ қаражаты есебінен 4,6 млрд теңге сомасына, оның ішінде қосымша өтінімдер бойынша 1 млрд теңгеге дәрілік заттардың 568 атауын жеткізді.

КВИ-мен күрес аясында ағымдағы жылдың шілде айынан бастап 871 млн теңге сомасына қосымша 85 ДЗ атауы тиелді.

Қазіргі уақытта медициналық ұйымдарда КВИ емдеу үшін қажетті дәрілік заттардың қоры бар, атап айтқанда:

  • антикоагулянттар - ДЗ 60 мыңнан астам шприцтері;

  • антибиотиктер - 300 мыңнан астам құты;

  • стероидты қабынуға қарсы - шамамен 60 мың ампула;

  • стероид емес қабынуға қарсы - шамамен 700 мың таблетка;

2020 жылдың 12 айының қорытындысы бойынша облыста туберкулезбен сырқаттану көрсеткіші 17,6%-ға, қан айналымы жүйесі ауруларымен сырқаттану көрсеткіші 15,5%-ға төмендегені байқалады.

Жалпы өлім-жітімнің 17,4%-ға артуы, жазатайым оқиғалардан, уланудан және жарақаттанудан болатын өлім-жітім – 3,1%-ға, қатерлі ісіктерден болатын өлім-жітім - 12%-ға, қан айналымы жүйесі ауруларынан болатын өлім-жітім - 16,8%-ға ұлғайды. Нәрестелер өлім-жітімінің көрсеткіші 1%-ға төмендеді, бала туу көрсеткіші 1,3%-ға ұлғайды.

Денсаулық сақтаудың күрделі шығыстарына 2020 жылы 6,5 млрд теңге бөлінді, оның ішінде медициналық ұйымдарды жабдықтауға – 3,8 млрд теңге, күрделі шығыстарға – 2,7 млрд теңге бөлінді.

 

2020 жылы аймақта экономикалық белсенділікті қалпына келтіру үшін қандай шаралар қолданылды?

Экономикалық белсенділікті қалпына келтіру мақсатында экономиканың нақты секторын қолдауға және жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге республикалық бюджеттен қосымша 55,8 млрд теңге бөлінді:

  • аграршыларды қолдауға - 9,2 млрд теңге;

  • «Бизнестің жол картасы-2025» шеңберінде кәсіпкерлікті қолдауға – 1,7 млрд теңге;

  • «2020-2021 жылдарға арналған Жұмыспен қамтудың жол картасы» шеңберінде жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге 11 252 уақытша және 441 тұрақты жұмыс орнын құра отырып, 430 инфрақұрылымдық жобаны іске асыруға 44,9 млрд теңге.

Бұдан басқа, Өнімді жұмыспен қамту және кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасын, «Ауыл – ел бесігі» арнайы жобасын іске асыруға 14,7 млрд теңге бөлінді:

  • Өнімді жұмыспен қамтуды және кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы шеңберінде 9,5 мың азаматты тарта отырып, 7,5 млрд теңге;

  • Ауыл – ел бесігі» арнайы жобасына – 41 инфрақұрылымдық жобаны іске асыруға 7,2 млрд теңге қарастырылған.

Бөлінген қаражат және кешенді жоспар іс-шараларын іске асыру экономика өсімінің жинақталған қарқынын сақтауға және қолда бар мүмкіндіктер мен резервтерді ескере отырып, жылды табысты аяқтауға мүмкіндік берді.

Ауыл шаруашылығында өткен жылғы деңгейде егін жинау және 30 млрд теңгеге 40 инвестициялық жобаны іске асыру есебінен жалпы өнім көлемі 670,3 млрд теңгені құрады. Индустриялық секторда жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарда өндірісті ұлғайту және Индустрияландыру картасы бойынша 42 млрд теңгеге 15 жобаны іске қосу есебінен өндіріс көлемі 6,6% өсіммен 1 трлн теңгеге жетті.

Шағын және орта бизнес субъектілеріне көрсетіліп отырған қолдау оның жалпы өңірлік өнімдегі үлесін 24,8% дейін ұлғайтуға мүмкіндік берді. 

Облыс экономикасына 2019 жылға қарай 26,3% өсіммен 426 млрд теңге инвестицияланды. Құрылыс жұмыстарының көлемі 165,5 млрд теңгені немесе 122,3%-ды құрады. 573,7 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді, өсім 7,4%.

2021 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша облыста 21724 жаңа жұмыс орны немесе жылдық жоспардың 128,1% құрылды. Оның ішінде тұрақты 13301 жұмыс орны немесе жылдық жоспардың 163,5%.

Жалпы, облыс бойынша «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясында жұмыссыздар мен өзін-өзі нәтижесіз жұмыспен қамтығандар қатарынан 19,9 мың азамат қамтылды, оның ішінде 13 мыңнан астам азамат тұрақты жұмыс орнына жұмысқа орналастырылды, бұл 66,7%-ды құрайды.

«Бағдарламаға қатысушыларды техникалық және кәсіптік біліммен және қысқа мерзімді кәсіптік оқытумен қамтамасыз ету» бірінші бағыты шеңберінде 1855 адамды оқытумен қамту жоспарланған, оның ішінде: 

- техникалық және кәсіптік оқытумен – 1190 адам;

- қысқа мерзімді оқытумен – 665 адам қамтылды.

 2021 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша техникалық және кәсіптік оқытумен 1190 адам қамтылды, қысқа мерзімді оқытуға 751 адам жіберілді, оның ішінде 691 адам немесе 92% жұмысқа орналастырылды.

Жоғарыда аталған барлық шаралар жұмыссыздық деңгейін жоспардағы 5,1% кезінде 4,9% деңгейінде ұстап тұруға мүмкіндік берді.

Облыста 430 инфрақұрылымдық жоба іске асырылды, оның ішінде 430 объектіде жұмыстар аяқталды. 11467 жұмыс орны немесе 101,9% құрылды, оның ішінде 5672 жұмыспен қамту орталықтары арқылы, бұл жоспардың 100,8% құрайды. Жобаларды іске асыруға 2608 жас азамат қатысты.

 

2020 жылы халықты әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша қандай жұмыстар жүргізілді?

Облыста қолданыстағы заңнамаға сәйкес халықты әлеуметтік қорғау органдары халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау бойынша жұмыс жүргізуде. Аз қамтылған отбасыларға атаулы әлеуметтік көмек көрсетіледі. 

Жыл басынан бері атаулы әлеуметтік көмек тағайындауға 3691 өтініш (17611 адам) қабылданды, 3048 отбасына (13546 адам) тағайындалды, оның ішінде 12869 бала, оның ішінде 817 көп балалы отбасы. 

2020 жылы 5 мың аз қамтылған отбасына атаулы әлеуметтік көмек төлеуге 1 млрд теңге қарастырылған. 1 млрд теңге төленді, оның ішінде 1-ден 6 жасқа дейінгі 4944 балаға гигиеналық құралдар және азық-түлік жиынтығы түрінде 155 млн теңге (100%) сомасына кепілдендірілген әлеуметтік пакет ұсынылды.

Осы жылдың басынан бері 9158 көп балалы отбасыға табысына қарамастан 4,9 млрд теңгеге мемлекеттік жәрдемақы төленді. Үйде оқитын 380 мүгедек баланы материалдық қамтамасыз етуге жергілікті бюджеттерден 20,5 млн теңге сомасында төлем жасалды.

Тұрғын үй көмегі 753 аз қамтылған отбасыға (1270 адам) 23,2 млн теңгеге төленді.

Қарттар күніне орай ең төменгі зейнетақысы бар зейнеткерлерге, мұқтаж мүгедектерге, оның ішінде мүгедек балаларға Көкшетау қаласында 3 АЕК және аудандарда 2 АЕК мөлшерінде қолдау көрсетілді. Барлығы 25 мыңнан астам адам қамтылды, 147 млн теңге төленді. 

Мамыр айында Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 75 жылдығын мерекелеу аясында ҰОС қатысушылары мен мүгедектеріне, сондай-ақ оларға теңестірілген адамдарға жеңілдіктер мен кепілдіктер бойынша 183,1 млн теңге (5530 адам) төленді.

Елде төтенше жағдай мен шектеу іс-шараларының енгізілуіне байланысты табысынан айырылған жағдайда облыстың жеке кәсіпкерлік субъектілеріне әлеуметтік қолдау көрсету бойынша шаралар қабылданды (42500 теңге). «Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры» АҚ облыстық филиалының деректері бойынша 1 қыркүйекте 170 мың өтініш келіп түсті, оның ішінде 167 мың адамға тағайындалды. 167 мың адамға 17,8 млрд теңге төленді (төтенше жағдай кезінде – 11,8 млрд теңге, шектеу іс-шаралары кезінде – 6 млрд теңге).

Төтенше жағдай және шектеу іс-шаралары кезеңінде облыс бойынша азық-түлік-тұрмыстық жиынтықтармен 5 санат бойынша 812 млн теңгеге 35611 адам қамтамасыз етілді.

 

2020 жылы облыстың ауыл шаруашылығын дамытудың қорытындылары қандай?

2020 жылдың 11 айында ауыл шаруашылығы өнімінің жалпы шығарылымы 650 693,5 млн теңгені құрады, оның ішінде: өсімдік шаруашылығы – 468 006,3 млн теңге, мал шаруашылығы – 181 222,7 млн теңге.

2020 жылдың бірінші жартыжылдығында ауыл шаруашылығындағы еңбек өнімділігі 494,3 мың теңгені немесе 2019 жылдың тиісті кезеңіне 104,5% құрады. 

Өткен жылдың 11 айында ауыл шаруашылығының негізгі капиталына салынған инвестициялар 53,7 млрд теңгені немесе 2019 жылдың сәйкес кезеңіне 110,3% құрады.

 

2020 жылдың 10 айында ауыл шаруашылығы өнімінің экспорты $235,5 млн-ға 929,3 мың тоннаны құрады, 2020 жылдың 3 тоқсанындағы ауыл шаруашылығы саласындағы орташа жалақы 2019 жылдың тиісті кезеңіне қарағанда 21,1%-ға ұлғаюмен 170 349 теңгені құрады, бұл облыстар арасындағы ең үздік көрсеткіш болып табылады.

2020 жылға ҚР агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру шеңберінде мемлекеттік қолдау көлемі шамамен 41,7 млрд теңгені құрады.

Өсімдік шаруашылығы саласын субсидиялауға 14,1 млрд теңге бөлінді. Мал шаруашылығын дамытуды қолдау екі бағыт бойынша жүзеге асырылады: асыл тұқымды мал шаруашылығын, сондай-ақ мал шаруашылығы өнімінің өнімділігі мен сапасын субсидиялау. Аталған бағдарламаларды іске асыруға 2020 жылы 9,4 млрд теңге бөлінді.

Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы аясында ауылда кәсіпкерлікті дамытуға 3 млрд теңге бөлінді. 2020 жылдың қорытындысы бойынша игеру 3 млрд теңгені немесе жоспардың 100% құрады, бұл ретте 774 қарыз берілді.

Ақмола облысында жаздық дақылдардың жинау алаңы 4,9 млн га құрады, оның ішінде дәнді және дәнді-бұршақты дақылдар – 4,4 млн га. Бұл ретте, негізгі азық-түлік дақылдары жаздық бидай – 3,7 млн га, майлы дақылдар – 240,3 мың га, жемшөп дақылдары – 200,3 мың га, картоп – 15,8 мың га, көкөністер – 3,5 мың га.

Дәнді және дәнді-бұршақты дақылдардың жалпы түсімі 4,4 млн га алқаптан 5,2 млн тоннаны құрады, орташа өнімділік 11,8 ц/га. Майлы тұқымдардың жалпы түсімі 240,3 мың га алқаптан 147 мың тоннаны құрады, орташа өнімділік 7,0 ц/га. Ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығына жоғары репродукциялы тұқымдарды қолдану әсер етті. 

2020 жылы облыстың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері жалпы ауданы 424 мың га немесе көлемнің 8,2%-на 45,3 мың тонна элита тұқымын септі. Үшінші репродукциядан төмен емес тұқымдар себу 96,5%-ды, ал 2019 жылы 83,7%-ды құрады. Облыстың АШТӨ-нің мемлекеттік қолдауының арқасында тұқым шаруашылығының аттестатталған субъектілерінен шамамен 40 мың тонна жоғары репродукция сатып алынды.

Тұқым сатып алудың бұл көлемі соңғы 5 жылда рекордтық болып табылады. Картоптың жалпы жиналымы – 253,6 мың тонна 15,8 мың гектардан 160,9 ц/га түсімділік кезінде алынды. Көкөністердің жалпы жиналымы – 52,8 мың тонна 3,5 мың гектардан 151,0 ц/га түсімділікпен алынды. Егін жинауға 8 мыңнан астам астық жинау комбайны тартылды, оның ішінде 3,7 мың бірлігі заманауи жоғары өнімді, сондай-ақ 2,5 мың бірлік дестелегіш қолданылды.

2020 жылы егістікті арамшөптерден, ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестері мен ауруларынан қорғау мәселелеріне ерекше назар аударылды. 

Химиялық отау ауыл шаруашылығы дақылдарын егудің барлық жоспарланған алаңында жүргізілді – 3,8 млн га немесе белгіленген көлемнің 102,3%, оның ішінде екіжақты – 2,5 млн га және дәнді дақылдарға – 1,3 млн га.

Бұдан өзге, республикалық бюджет есебінен 10,4 мың га алаңда немесе 100% итальялық прусқа қарсы химиялық өңдеу жүргізілді. Саяқ шегірткеге қарсы химиялық өңдеу 34,7 мың га алаңда немесе жоспардың 100% жүргізілді. 

Топырақ құнарлылығын арттыру, өндірілетін өнімнің өнімділігі мен сапасын арттыру мақсатында облыста жыл сайын минералды тыңайтқыштарды сатып алу көлемі ұлғаюда. Мәселен, 2020 жылы облыстың АШТӨ 68 мың тонна минералды тыңайтқыштар сатып алып, пайдаланылды.

2020 жылы АШТӨ 46,9 млрд теңге сомасына 2003 бірлік техника сатып алды, оның ішінде: 

- астық жинайтын комбайндар – 323 бірлік;

- тракторлар – 430 бірлік;

- егіс кешендері – 51 бірлік;

- сепкіштер – 283 бірлік;

- өзге техникалар – 916 бірлік.

Статистикалық деректер бойынша облыс шаруашылықтарының барлық санаттарындағы ІҚМ басының жалпы саны 2020 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша 455,2 мың басты құрайды. 

Жылқы басы 197,6 мың басты (104,3%), құс – 8031,8 мың басты (101,0%) құрады. Қой мен ешкі басы 537,3 мың басты (101,8%), шошқа 100,8 мың басты (96,6%) құрады. Облыста тірі салмақта 132,4 мың тонна ет (105,8%), сүт 375,8 мың тонна (101,6%), жұмыртқа 747,6 млн дана (94,3%) өндірілді.

Етті мал шаруашылығын дамыту аясында 2020 жылы жалпы саны 7,8 мың бас болатын 97 ферма құрылды. Сүтті мал шаруашылығын дамыту шеңберінде жалпы саны 1,6 мың бас болатын 18 ферма пайдалануға берілді.

 

Азық-түлік белдеуі шеңберінде инвестициялық жобаларды іске асыру

Нұр-Сұлтан қаласының айналасындағы азық-түлік белдеуі бойынша 2020 жылы 29,9 млрд теңгеге 40 жоба іске асырылды. Ақмола облысында өндірістік қуаты жылына 62,5 мың тонна ет өңдейтін 15 кәсіпорын, өндірістік қуаты жылына 146,8 мың тонна сүт өнімдерін өндіретін 15 кәсіпорын, өндірістік қуаты жылына 960 мың тонна 47 ұн тартатын кәсіпорын, өндірістік қуаты жылына 49,3 мың тонна майлы дақылдарды өңдейтін 8 кәсіпорын бар.

2020 жылдың 11 айында 101,1 млрд теңгеге азық-түлік өндірілді. Ет өнімдері өндірісінің өсуі байқалды, ол 37,8 млрд теңгені, ұн 16,6 млрд теңгені, өсімдік майы 566,3 млн теңгені құрады. Тамақ өнімдерін өндіру құрылымындағы негізгі үлесті ет өңдеу саласы – 37,3%, сүт өңдеу саласы – 18,8%, астық өңдеу саласы – 16,4%, нан және тоқаш өндірісі – 4,7%, өзге салалар – 22,8% алады.

 

Осы кәсіпорындар мен цехтар заттай көріністе 51 мың тонна ет өндірді, 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 7,4%-ға өсті, шұжық өнімдерін өндіру көлемі 1,9 мың тоннаны құрады, 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 8,5%-ға өсті. Ет өңдеу кәсіпорындарының жүктемесі орта есеппен 78%-ды құрады.

Өңделген сүт өндірісінің көлемі 86 мың тоннаны құрады, 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3,4%-ға өсті, сары май 979 тонна, ірімшік және сүзбе – 1111 тонна, ашыған сүт өнімдері 5,5 мың тонна, 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 12,4%-ға өсті. Сүт өңдеу кәсіпорындарының жүктемесі 63,9%-ды құрады. 

24 мың тонна өсімдік майы өндірілді, бұл 2019 жылдың сәйкес кезеңіне қарағанда 12,9%-ға өсті. Майлы дақылдарды қайта өңдеу кәсіпорындарының қуаттарының жүктемесі орта есеппен 52,9%-ды құрады. 

Ұсақ тартылған ұн 275,3 мың тонна өндірілді, бұл 2019 жылдың сәйкес кезеңіне қарағанда 9,3%-ға өсті. Ұн өндіретін кәсіпорындардың жүктемесі 33,2%-ды құрады.

Азық-түлік белдеуін дамыту аясында 300 шақырымдық аймақ анықталды, оған облыстың барлық 17 ауданы кірді. Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы өнімдерін жеткізумен облыстың 128 кәсіпорны айналысады, оның ішінде 68 – мал шаруашылығы өнімі, 6 – құс шаруашылығы өнімі, 54 – өсімдік шаруашылығы өнімі. Олар Нұр-Сұлтан қаласындағы 5 сауда базарына, 29 сауда үйіне, 10 сауда орталығына өз өнімдерін жеткізеді. Облыстың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері елорда нарығына 114,1 мың тонна сүт өнімдерін, 29 мың тонна ет және ет өнімдерін, 281,9 млн дана жұмыртқа жеткізді.

 

2020 жылы аймаққа қанша инвестиция тартылды?

2020 жылдың қаңтар-қараша айларында облыс экономикасына 378,8 млрд теңге инвестиция салынды, бұл 2019 жылдың деңгейіне қарағанда 1,2 есе артық. 

Пайдалану бағыттары бойынша инвестициялардың негізгі көлемі: өнеркәсіпке – 45,8%; жылжымайтын мүлікпен жасалатын операцияларға – 16,3%; ауыл, орман және балық шаруашылығына – 14,2% тиесілі.

Барлық салаларда 158,2 млрд теңгеге 121 инвестициялық жоба іске асырылды, 2,7 мың жұмыс орны құрылды. Бұл негізінен құрылыс индустриясы, тамақ өнеркәсібі, АӨК, баламалы энергетика және туризм салаларындағы жобалар.

Оның ішінде қуаттылығы 100 МВт жел электр станциясының екінші кезегін салу бойынша ең ірілері — 39 млрд теңгеге «Цатэк Green Energy» ЖШС, қуаттылығы 100 МВт күн электр станциясын салу бойынша «KB-ENTERPRISES» ЖШС 28,5 млрд теңгеге, қуаттылығы жылына 25 мың тонна бройлерлік құс фабрикасының екінші кезегін салу бойынша «Макинск құс фабрикасы» ЖШС 14,4 млрд теңгеге және ауыл шаруашылығы техникасын өндіруді ұйымдастыру бойынша «Kaz Rost Engineering Ltd» ЧК 14,4 млрд теңгеге.

2020 жылы инвесторлармен «Ақсу Технолоджи» ЖШС алтын өндіру фабрикасының, «Макинск құс фабрикасы» ЖШС өнімділігі жылына тірі салмақта 60 000 тонна бройлерлік құс фабрикасының үшінші кезегінің, «Borey Energо» ЖШС жел электр станциясының, «БАХА SÖHNE» ЖШС сұлы қауызын шығару жөніндегі тамақ фабрикасының, «QAZAQ DIAMONDS Ltd» ЧК техникалық алмаздар концентратын шығару фабрикасының, «ЕНКИ» ЖШС кірпіш зауытының, «Burabai Biogas and fertilizers factory» ЖШС биогаз зауыты құрылысы бойынша жаңа инвестициялық жобаларды іске асыру туралы уағдаластықтарға қол жеткізілді.

Жалпы өңірде жергілікті атқарушы орган мен даму институттары өкілдіктерінің базасында инвесторларды қолдаудың толық инфрақұрылымы құрылды, проблемалық мәселелерді шешу және сүйемелдеу үшін арнайы алаң жұмыс істейді. Әлеуетті инвесторларға ұсыну үшін инвестициялық бастамалар мен тауашалы жобалар базасы қалыптастырылды.

 

2020 жылы өңірдің шағын және орта бизнесі қандай дамыды? 

2020 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің (ШОК) саны 53,4 мың бірлікті құрады, жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны 45,9 мың бірлікті құрайды. Тіркелгендердің жалпы санындағы жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің үлесі – 86% құрады, жоспар бойынша 84,4%, өсім 1,6%.

2020 жылдың қаңтар-қараша айларында ШОК субъектілерінен 76,3 млрд теңге салық төлемдері түсті. ШОК-та жұмыспен қамтылғандар саны 2020 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша 129,1 мың адамды құрады. 12 өңірде ШОК-та жұмыспен қамтылғандар санының төмендеуіне жол берілген.

2020 жылдың қаңтар-маусым айларында ШОК өндіріс, жұмыс және қызмет көлемі 328,6 млрд теңгені құрады. 9 өңірде ШОК субъектілерінің өнім шығаруын төмендетуге жол берілген. 2020 жылғы қаңтар-маусымда ШОК жалпы қосылған құны 202,165 млрд теңгені немесе 24,8%-ды құрады.

2020 жылғы қаңтар-қарашада ШОК субъектілерінде 6899 жаңа жұмыс орны құрылды. 2020 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша ШОК-қа 42,5 млрд теңгеге кредит берілді, бұл берілген кредиттердің жалпы көлемінің 17,8%-ын құрайды, оның ішінде ауыл шаруашылығы саласында 68,6%, қайта өңдеу өнеркәсібі саласында – 21,8%.

2020 жылы БЖК-2025 бағдарламасын іске асыруға 2 748,5 млн теңге бөлінді, 100% игерілді, 329 жобаға қолдау көрсетілді.

«Қарапайым заттар экономикасы» портфелі 31,1 млрд теңгеге өңдеу өнеркәсібінің, АӨК пен қызмет көрсету саласының 217 жобасынан тұрады. 28,3 млрд теңге сомасына 211 жоба мақұлданды (оның ішінде 2021 жылдың басынан бастап 198,1 млн теңге сомасына 14 жоба), оның ішінде 26,5 млрд теңге сомасына 209 жоба қаржыландырылды. Өңдеу өнеркәсібінде 12,7 млрд теңге сомасына 23 жоба, ауыл шаруашылығында 11,9 млрд теңге сомасына 184 жоба, қызмет көрсету саласында 3,7 млрд теңге сомасына 4 жоба мақұлданды. 1 300-ден астам жұмыс орнын құру жоспарлануда.

Бизнеспен бірге жаңа жобаларды іске асыру пысықталуда. Бүгінде жобалық кеңсе жұмысында 2,8 млрд теңгеге 6 жоба бар, оның ішінде банктер қарауында 1,7 млрд теңгеге 3 жоба бар. Аграрлық несие корпорациясының бағдарламасына енгізуді ескере отырып, ауыл шаруашылығы, тамақ және жеңіл өнеркәсіп салаларының жобалары сұранысқа аса ие болып табылады.

 

Өңірде халықты қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік бағдарламалар қалай жүзеге асырылуда?

Тұрғын үй-коммуналдық дамудың 2020-2025 жылдарға арналған «Нұрлы жер» мемлекеттік бағдарламасында тұрғын үй құрылысы мәселелері бағдарламаның бірінші бағытында көзделеді. 

2020 жылы Ақмола облысында жоспар бойынша 570,3 мың ш. м., 573,5 мың ш. м. тұрғын үй пайдалануға берілді (107,4% өткен жылдың тиісті деңгейіне), оның ішінде:

  • жалға берілетін тұрғын үй – 34,1 мың ш. м.;

  • кредиттік тұрғын үй – 2,9 мың ш. м.;

  • коммерциялық тұрғын үй – 223,5 мың ш. м.;

  • ЖТҚ – 313 мың ш. м. 

  • 5 мыңға жуық отбасы тұрғын үй алды.

«7-20-25» бағдарламасы бойынша ағымдағы кезеңде 9,5 млрд теңгеге 1045 өтінім мақұлданды. 1045 отбасы пәтер алды. Қолданыстағы «Нұрлы жер» бағдарламасында жастар үшін жалға берілетін тұрғын үй құрылысын қаржыландыру тек республикалық маңызы бар қалалар үшін көзделген.

2012-2016 жылдары қолданыста болған тұрғын үй құрылысы бағдарламалары бойынша жас отбасылар үшін 36,4 мың шаршы метр немесе 471 пәтер пайдалануға берілді.

 

«Нұрлы жол» бағдарламасының автожол жобалары қалай дамуда?

«Нұрлы жол» инфрақұрылымды дамыту бағдарламасы Нұр-Сұлтан, Алматы, Ақтөбе, Шымкент және Өскемен қалаларын хаб қалалары ретінде айқындай отырып, елдің макроөңірлерін қалыптастыру арқылы Қазақстанның бірыңғай экономикалық нарығын құруға бағытталған. Осы мақсатта республикада «шұғыла қағидаты» бойынша Нұр-Сұлтан қаласын өңірлермен байланыстыратын өңіраралық автожолдар желісі құрылады, осы бағдарламаны іске асыру шеңберінде Ақмола облысында мынадай жобалар іске асырылды:

  • «Нұр-Сұлтан – Қарағанды облысы шекарасы» орталық-оңтүстік а/ж. Жалпы ұзындығы 76 км (цементбетон жабынымен 61 км, асфальтбетон жабынымен 15 км). Автожол учаскесі І-A техникалық санатына ауыстырыла отырып қайта жаңартылды (екі деңгейде 7 көлік айрығы, 5 көпір мен мал өткелі, 20 су өткізу құбыры және 80 км тосқауыл қоршауы салынды).

  • «Нұр-Сұлтан – Павлодар облысы шекарасы» орталық-шығыс а/ж. Жалпы ұзындығы 184 км (цемент-бетон жабынымен 144 км, асфальтбетон жабынымен 40 км). Автожол учаскесі І-A техникалық санатына ауыстырыла отырып қайта жаңартылды (екі деңгейде 9 көлік айрығы, 27 көпір мен мал өткелі және 132 су өткізу құбыры салынды).

  • «Нұр-Сұлтан – Петропавл, Көкшетау қаласына кіреберіс» автожолы. Жалпы ұзындығы 4,5 км асфальтбетон жабыны бар. Автожол учаскесі I-Б техникалық санатқа ауыстырыла отырып қайта жаңартылды (2 бағдаршам объектісі және 3 су өткізу құбыры салынды).

  • «Щучинск-Зеренді» автожолын қайта жаңарту 80 км ұзындықта орындалды (63 су өткізу құбыры, екі демалыс алаңы салынды, 10 автобус павильоны орнатылды, 15 км қар ұстайтын қоршаулар мен 14 км тосқауыл қоршаулар, Зеренді кентіндегі бағдаршам қиылысы және М. Ғабдуллин, Серафимовка және Зеренді кенттерінде жарықтандыру нысандары орнатылды).

«Орталық-Батыс» бағыты бойынша «Нұр-Сұлтан – Арқалық – Торғай – Ырғыз – Шалқар» автожолын қайта жаңартуға жобалық-іздестіру жұмыстары жүргізілуде. Жоба Нұр-Сұлтан қаласын батыс өңірлермен байланыстырады.

Ақмола облысының шегінде жол 9 учаскеге бөлінген. Биыл жобалау-іздестіру жұмыстары аяқталып, барлық учаскелерге мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынады. Бұл жобаларды іске асыру 2021-2023 жылдарға жоспарланған.

Сондай-ақ 2020 жылы ұзындығы 34,4 км «Нұр-Сұлтан қаласының оңтүстік-батыс айналма жолы» құрылысының жобасы іске асырылды. Қытай Эксимбанкінен қарыз тарту есебінен қаржыландырумен жобаның құны 59 млрд теңгені құрайды. 2020 жылға жобаны аяқтауға 18,3 млрд теңге бөлінді.

Жалпы жоспар бойынша 2020 жылы республикалық маңызы бар жолдарды салуға және жөндеуге 27,4 млрд теңге қарастырылып, 124 км жөнделіп, пайдалануға берілді.

Жергілікті жолдарға келетін болсақ, 2020 жылы жолдарды салуға және жөндеуге 37,4 млрд теңге көзделген. Осы қаражат шеңберінде жергілікті маңызы бар 687,6 км жол және көше-жол желісі жөнделді (Құрылыс және реконструкциялау – 27,5 км, күрделі жөндеу – 11,7 км, орташа жөндеу – 258,4 км, ағымдағы жөндеу – 140 км, ЖҚЖК шеңберінде – 250 км). Сондай-ақ күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу жұмыстары аясында 100-ден астам су өткізу құбырларын жөндеп, 570-ке жуық жол белгілері мен 434 сигнал бағаналары орнатылды.

«Нұрлы жол» бағдарламасы аясында 2015-2020 жылдар аралығында облыстық және аудандық маңызы бар 1500 шақырымнан астам автожол жөнделді. Облыстық және аудандық маңызы бар жолдардан басқа, елді мекендердің көше-жол желілерінде құрылыс және жөндеу жұмыстары келесі бағдарламалар аясында жүргізіледі:

Жалпы, «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша 2025 жылға дейін республикалық маңызы бар автожолдардың 100%-ын және облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың 95%-ын жақсы және қанағаттанарлық жағдайда қамтамасыз ету қажет.

 

2020 жылдың қорытындысы бойынша цифрландыруды дамыту және инновацияларды енгізу 

2019 жылдың қорытындысы бойынша инновациялары бар кәсіпорындардың саны 88, инновациялық-белсенді кәсіпорындардың үлесі – 7,7% құрады. 

Өндірілген инновациялық өнім көлемі 17,8 млрд теңгені құрады. 2020 жылы 3 инновациялық жоба іске асырылды: «Kaz Rost Engineering Ltd» ЧК комбайндарын; AZAM KC ЖШС астық кептіру кешендерін, BIOTRON Group ЖШС фосфат жұмылдырушы және азотты бекітуші бактериялар негізінде топырақ құнарлылығын арттыру үшін «БиоАзоФосфит» биоайтқыштарды өндіру жобалары.

Ақмола облысының өнеркәсіптік кәсіпорындары цифрлық технологиялар мен Индустрия 4.0 элементтерін белсенді енгізуде. 2019-2020 жылдары өз қаражаты есебінен 5 жүйе құраушы кәсіпорында цифрландыру бойынша 7 жобаны іске асыру аяқталды. Олар: өндірісті конструкторлық-технологиялық дайындауды автоматтандыру жүйесі, IDS IBIS Rover/GroundProb SSR-XT карьерінің ернеулерін мониторингілеудің радарлық жүйесі, SAP кәсіпорынның ресурстарын басқару жүйесі, кен орнының өндірістік алаңындағы аналогты-цифрлық технологиялық радиобайланыс жүйесі, «Цифрлық кеніш» жүйесі, теміржол және карьер көлігінің мониторингі жүйесі және т. б.

Кәсіпорындарда цифрлық жобаларды іске асырудың әсері: 

  • «Алтынтау Көкшетау» АҚ — карьерді цифрландыру және ішкі есепке алу жүйесін жетілдіру есебінен 2020 жылы өңделмеген алтын өндіру көлемін 17%-ға ұлғайту;

  • «RG Gold» ЖШС — кен орнының өндірістік алаңында аналогты-цифрлық технологиялық радиобайланыс жүйесін жаңғырту есебінен өңделмеген алтын өндірісінің көлемін 22,3%-ға ұлғайту;

  • «Семізбай U» ЖШС — өндірістік процестерді 15%-ға оңтайландыру, реагенттерді тиімді пайдалану, тұрып қалуды қысқарту;

  • «СТКХК» ЖШС — нақты уақыт режимінде кеніш объектілерін жедел бақылау, қауіпсіздікті қамтамасыз ету, кәсіпорын мүлкінің сақталуын қамтамасыз ету;

  • «Тыныс» АҚ — кәсіпорынның өндірістік бөлімшелерінің бірлескен жұмысы үшін бірыңғай ақпараттық кеңістік құру.

2023 жылға дейін жүйе құраушы 3 кәсіпорында цифрландыру бойынша қосымша 4 жобаны іске асыру жоспарланған.

 

Өңірде білім беру жүйесін дамытудың қорытындылары қандай? 

Өткен жылдың қиындықтарына қарамастан, білім беру саласында алға қойылған негізгі міндеттерге қол жеткізілді.

Облыста мектепке дейінгі тәрбиемен 1-6 жастағы 33 мыңнан астам бала (мектепке дейінгі ұйымдарда) немесе 77,6% қамтылған.

2020 жылы 634 жаңа орын құрылды, сондай-ақ 980 орындық тағы 4 балабақшаның құрылысы жалғасуда.

Өткен жылы жаңартылған мазмұнға көшу аяқталған орта білім беруді дамыту туралы айта отырып, шектеу шаралары жағдайында оқу процесінің тиімділігін арттыру бойынша жұмыс жалғасуда.

Эпидемиологиялық жағдайды ескере отырып, 2020 жылы облыста 72821 оқушы (56%) штаттық режимде және 57249 оқушы (44%) қашықтан оқыту режимінде оқыды.

Мектептер 15 мыңнан астам мұғалім көлемінде педагогикалық кадрлармен толық жасақталған. 2020 жылы 5432 орындық 10 мектеп және Көкшетау қаласының мектептеріне 1680 орындық 4 қосымша оқу корпусын салу үшін 4 млрд теңгеден астам қаражат жұмсалды. Оның ішінде бүгінгі таңда 1620 орындық 3 мектептің және Көкшетау қаласының 720 орындық мектептеріне қосымша 2 оқу корпусының құрылысы аяқталды.

Сонымен қатар 2020 жылы білім беру нысандарын жөндеуге қаражат айтарлықтай артты. Жыл қорытындысы бойынша жалпы сомасы 9,5 млрд теңгеге 150-ге жуық білім беру нысаны жөнделді, оның ішінде 31 мектепте күрделі жөндеу, 81 мектепте ағымдағы жөндеу жүргізілді.

Техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде 32 колледж өз қызметін жүзеге асырады. Колледждердің 21 мыңнан астам студентінің 78%-ы (16713) мемлекеттік білім беру тапсырысы есебінен оқиды. 2020 жылы жұмысқа орналасқан түлектердің үлесі 66,5%-ды, жұмыспен қамтылғандардың үлесі 28% құрады.

«Жас маман» жобасы жүзеге асырылуда, оған облыстың 5 колледжі қатысты. Жоба шеңберінде 18 мамандық және 33 біліктілік, оның ішінде жұмысшы кадрларды даярлау үшін оқытуға жабдықтар сатып алу аяқталды.

Жалпы, 2020 жылы пандемиямен, қашықтан оқыту форматын енгізумен, карантиндік шектеулермен байланысты туындаған қиындықтарға қарамастан, білім беру ұйымдарының барлық деңгейдегі жүйелі жұмысын қамтамасыз етуге қол жеткізілді.

Үш ауысымды оқытуды жою мақсатында 2020 жылы 1620 орындық 3 мектеп, 720 орындық 2 қосымша оқу корпусы пайдалануға берілді. Бұл нысандарды пайдалануға беру облыстың 5 мектебінде үш ауысымдылық мәселесін шешуге мүмкіндік берді.

Осылайша, облыста үш ауысымда оқытатын 7 мектеп қалды. Бүгінгі таңда аталған мәселені шешу үшін 2840 орындық 6 нысанның құрылысы жалғасуда. Пайдалануға беру мерзімі – 2021 жыл. Биыл құрылысы басталған Целиноград ауданы Шұбар ауылындағы 300 орындық мектеп құрылысына ЖСҚ әзірленуде. Облыста білім беру ұйымдарын цифрландыру бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде.

Бүгінгі таңда облыс мектептерінде 45 мыңнан астам компьютерлік техника бар.

2020 жылы облыстық бюджет қаражаты есебінен 606 млн теңгеге 2684 бірлік компьютерлік техника сатып алынды. Бұдан басқа, үкіметтік резерв есебінен 27 мыңға жуық компьютерлік техника сатып алынды. Өткен жылы компьютерлік парктің жаңартылуы 1 компьютердің 9 оқушыға арақатынасын 3 оқушыға 1 компьютер деңгейіне дейін төмендетуге мүмкіндік берді.

 

Әлеуметтік инфрақұрылымды жаңғырту бойынша қандай жұмыстар жүргізілуде? 

2020 жылы республикалық және облыстық бюджетке енгізілген нақтылауларды ескере отырып, энергетика және ТКШ басқармасына 45,5 млрд теңге, оның ішінде республикалық бюджеттен 20,5 млрд теңге бөлінді.

Қаржыландыру көлемінің өсуі өткен жылмен салыстырғанда 29%-ға артты. 2020 жылы 7 мемлекеттік бағдарлама мен жоспар бойынша 242 жоба іске асырылды, 2019 жылмен салыстырғанда іске асырылатын инвестициялық жобалардың саны 2,5 есеге ұлғайды. Алдын ала деректер бойынша 2020 жылғы 12 айдағы басқару бойынша игеру 100%-ды құрады. 

Коронавирусқа және экономикалық өсімнің төмендеуіне байланысты қазіргі жағдайды ескере отырып, қосымша жұмыс орындарын құру және халықтың әлеуметтік осал топтарына коммуналдық қызметтердің құнын өтеу бойынша жұмыс жүргізілді.

«Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» бағдарламасы аясында 11 млрд теңге сомасына 87 жоба іске асырылуда. 2092 жұмыс орны құрылды. РБ қаражаты есебінен коммуналдық қызметтердің құнын өтеу 31,1 мың азамат үшін 933,3 млн теңге сомасына жүргізілді.

Сонымен қатар 2020 жылы жергілікті атқарушы органдарда кезекте тұрғандардың ішінен 305 отбасы жалдамалы тұрғын үймен қамтамасыз етілді. Кезекте тұрған 55 адам жетім бала, 123 көп балалы аналар мен отбасылар, 123 халықтың әлеуметтік осал топтары және т. б. пәтер алды.

2020 жылы жылумен жабдықтау жүйелерін дамытуға жалпы сомасы 9 102 млн теңгеге 47 жоба іске асырылды.

Өңірлерді дамытудың 2025 жылға дейінгі бағдарламасы аясында жылумен жабдықтаудың 11 жобасын іске асыруға 1 689,4 млн теңге бөлініп, игерілді.

«Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында 2 жобаны іске асыруға 1 394,2 млн теңге бөлініп, игерілді. ЖҚЖК 2020 бағдарламасы аясында жылумен жабдықтау саласында жалпы сомасы 6 368,2 млн теңгеге 34 жобаны іске асыру аяқталды.

Облыс бойынша жобаларды іске асыру нәтижесінде бірқатар жылу көздері мен жылу желілері салынып, жаңғыртылды.

Ақкөл (Ақкөл қ.), Астрахань (Астраханка а.), Бурабай (Бурабай к.), Ерейментау (Ерейментау қ.), Бұланды (Макинск қ.) аудандарында және Көкшетау қ. Красный Яр ауылында қазандықтарды салу және реконструкциялау жұмыстары жүргізілді. Сондай-ақ Астрахань (Астраханка ауылы), Целиноград (Ақмол ауылы) аудандарында және Көкшетау қаласының Красный Яр ауылында жылу желілерінде жұмыс жүргізілді.

Ағымдағы дайындық кезеңінде жылумен жабдықтау желілерінің 75,1 км немесе жалпы ұзақтығының 10% жөнделді және жаңғыртылды, бұл өткен жылға қарағанда тозуды 2%-ға төмендетуге мүмкіндік берді (42% — 44%).

Аталған шаралар қосымша 61 көп қабатты тұрғын үйді, 454 жеке тұрғын үйді, 31 әлеуметтік нысанды жылумен қамтуға мүмкіндік берді, сондай-ақ осы елді мекендердегі жылумен жабдықтау сапасын жақсартады.

Қазіргі уақытта Ақмола облысы бойынша 605 елді мекеннің 373 елді мекені немесе 61,7% орталықтандырылған сумен жабдықтаумен, 213 – орталықтандырылмаған (35,2%), 19 елді мекенде тасымалданатын су (3,1%) қамтамасыз етілген. 

2020 жылы сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамытуға 98 жобаны іске асыруға 13,1 млрд теңге бөлінді және игерілді. ЖҚЖК 2020 бағдарламасы аясында сумен жабдықтау және су бұру саласында жалпы сомасы 1 450,9 млн теңгеге 25 жоба іске асырылуда.

Ауылдық сумен жабдықтау жобаларын одан әрі дамыту мақсатында облыстың 13 елді мекенінде 254,2 млн теңгеге іздеу-барлау жұмыстары аяқталды.

2019 жылы бұл көрсеткіш 81%-ды құрады, 2019-2020 жылдары сумен жабдықтау жүйелерін дамыту бойынша шамамен 30 млрд теңге сомасына 70-тен астам жоба іске асырылды, нәтижесінде көрсеткіш 7%-ға ұлғайды. 

Орталықтандырылған сумен қамтамасыз ету бойынша 2020 жылға арналған жоспарлы көрсеткіш қалалық елді мекендерде 98,8%-ды, ауылдық елді мекендерде 82,7%-ды құрайды. Бұдан басқа, 2020 жылы жылу беру маусымына дайындық шеңберінде 108,4 км сумен жабдықтау және су бұру желілеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

13 нысанды пайдалануға беру есебінен 20 923 адам сапалы сумен және су бұрумен қамтамасыз етіледі.

2020 жылы 16 жобаны іске асыруға барлығы 991,4 млн теңге бөлінді және игерілді. Оның ішінде, жылу-энергетикалық жүйені дамытуға 13 жобаны іске асыруға 823,7 млн теңге бөлінді және игерілді. 

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының «Елді одан әрі газдандыру» бесінші әлеуметтік бастамасы аясында «Сарыарқа» магистральдық газ құбырына қосылу үшін газ тарату желілерін салу жобаларын іске асыру басталды. Газдандыру жобаларын іске асыру 130 мыңнан астам адамның табиғи газға қол жеткізуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Ақмола облысы бойынша жылыту маусымы штаттық режимде өтуде. Көмір сатып алуға келісім-шарттар жасалды. Бүгінгі күні коммуналдық кәсіпорындар үшін 555,3 мың тонна көмір дайындалды. Мазут сатып алуға облыстық бюджеттен 2,2 млрд теңге бөлінді.

Ақмола облысында 2015 жылдан бастап жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) саласындағы объектілердің құрылысы белсенді жүргізілуде. Бүгінде өңір активінде жалпы инвестиция сомасы 268 млрд теңге болатын жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) бойынша 10 жоба бар, олардың 5-і іске асырылып, жұмыс істеуде. Бұл энергия объектілердің белгіленген қуаты шамамен 200 МВт, тартылған жеке инвестициялар көлемі 118 млрд теңгені құрады. Қазіргі уақытта жалпы құны 150 млрд теңге болатын 340 мегаваттқа арналған тағы 5 жаңа жоба іске асырылуда.

Жалпы Ақкөл, Аршалы, Астрахан, Бурабай, Бұланды, Ерейментау, Зеренді, Сандықтау, Целиноград, Шортанды аудандарында, Көкшетау және Степногорск қалаларында жалпы сомасы 8 127 млн теңгеге 63 жоба іске асырылды. Оның ішінде ТКШ нысандары бойынша 10 жоба іске асырылды. Көкшетау қаласында 61 аула аумағы жөнделді.

Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз

Жазылу