«Бюджетті басқарудан» «нәтижелерді басқаруға» көшу тәжірибесі сәтті болатынына сенімдімін – Павлодар облысының әкімі

ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметі алаңында Павлодар облысының әкімі Асайын Байханов өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы баяндама жасады.

«Бүгінгі таңда Павлодар облысының әлеуметтік-экономикалық даму жоспарлары – ұлттық және өңірлік стратегияларға, сондай-ақ Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың жолдауларына сәйкес жүзеге асып жатқанын баса айтқым келеді», — деп бастады сөзін Павлодар облысының басшысы.

Асайын Байханов бірінші кезекте өңірдің дамуы бойынша маңызды көрсеткіштерге тоқталып, одан кейін журналистердің сұрақтарына жауап берді.

18-19 қарашада Павлодар облысының аумағында екпіні 37 м/с дауыл тіркеліп, нәтижесінде өңірдің 3 қаласы мен 6 ауданында 83 әлеуметтік нысан, 63 көп пәтерлі және 84 жеке меншік тұрғын үй зардап шекті (Баянауыл, Павлодар, Шарбақты, Май, Успен, Аққулы аудандарында 61 мектеп, 10 аурухана, 9 мәдениет үйі және 3 спорт кешені). Осыған сәйкес, табиғи сипаттағы жергілікті ауқымдағы «Төтенше жағдай» жариялау туралы шешім қабылданды. 

Келтірілген зақым бағаланды, зардап шеккен нысандарды қалпына келтіру жұмыстарын 2023 жылдың 5 желтоқсанына дейін аяқтау жоспарланып отыр. Электрмен жабдықтау желілерінде 246 апаттық ажырату мен 100-ден астам зақымдану салдарынан 117 ауылдық елді-мекен жарықсыз қалды. Алғашқы тәулікте жарық 99 ауылға берілді, қалғандары бойынша жұмыс құлаған ағаштарды тазарту қажеттілігімен және т.б. қиындады, 22 қарашада электрмен жабдықтау толығымен қалпына келтірілді.

Павлодар облысы әкімінің сөзінше, барлық негізгі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіш бойынша оң динамикаға қол жеткізілді. Облыс электр энергиясының 42,5%-ын және елдегі көмір көлемінің 60%-ға жуығын өндіреді (39,2 млрд кВт/сағ; 56,6 млн тонна көмір).

Тартылған инвестициялар көлемі өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 28,2%-ға өсіп, 730,1 млрд теңгені құрады. Инвестициялардың өсу қарқыны бойынша Павлодар облысы республика бойынша 4-орында. Бұл жерде оның 85%-ы жеке инвестициялар екенін атап өткен жөн. Өйткені ол 32 жобаны іске асыруға және 1 500-ге жуық жұмыс орнын құруға мүмкіндік берді. Жыл соңына дейін 800-ге жуық жаңа жұмыс орнымен қамтамасыз ететін 291 млрд теңгеге тағы 20 жобаны іске қосу жоспарланып отыр.

«Стратегиялық маңызды жобалардың қатарында келесі жылдың бірінші жартысында іске қосу жоспарланып отырған Екібастұз маңындағы ферроқорытпа зауытының құрылысы бар. Бұл зауыт Қазақстанға Қытайдан кейінгі ферроқорытпалардың ірі өндірушісі болуға мүмкіндік береді», — деді Асайын Байханов.

Жалпы өңірлік биліктің жұмысында құны 2,1 трлн теңге болатын 9,7 мың жаңа жұмыс орнын құруға мүмкіндік беретін 127 инвестициялық жоба бар (өнеркәсіп – 1,9 трлн; АӨК – 200 млрд).

Павлодар облысы әкімінің айтуынша, өңір, өкінішке орай, атмосфераны ластау бойынша көшбасшы аймақтар қатарында. Осы орайда облыста кешенді экологиялық шешімдерге біртіндеп көшу жұмыстары жүргізілуде. Осы жылдың 9 айында бұл көрсеткіш 2,6%-ға немесе 13,2 мың тоннаға азайды.

Әрі қарай Павлодар облысының басшысы Асайын Байханов өңірдің агроөнеркәсіп кешені туралы сөз етті. Оның айтуынша, өңірде ауыл шаруашылығы қарқынды дамып келеді. Егістік алқабы – 1 650 мың га құрады, бұл өткен жылғы деңгейден 80 мың га немесе 5%-ға артық.

«Облыс фермерлері үшін қазіргі маусым оңай болған жоқ. Ауа райының қолайсыздығы өз әсерін тигізбей қоймады. Осыған байланысты біз фермерлерді қолдау және құрғақшылықтың салдарын азайту үшін барлық қажетті шараны қабылдадық», — деді Павлодар облысының әкімі Асайын Байханов.

Бірінші – жергілікті бюджеттен фермерлердің жем-шөп дайындауға жұмсаған шығындарының құнын арзандату үшін 3 млрд теңге бөлінді, 1,5 мыңнан астам фермер мемлекеттік көмек алды.

Екінші – шөп шабу үшін арзандатылған дизель отынының көлемі 4-тен 10 мың тоннаға дейін ұлғайтылды. Жеңілдікті баға – 232 теңге, бұл дизель отынының нарықтық құнынан 21%-ға төмен.

Үшінші – шөп дайындау үшін мемлекеттік орман қоры жерлерінен ауданы 25 мың га-дан асатын қосымша шабындық алқаптар бөлінді, бұл шамамен 20 мың тонна шөп дайындауға мүмкіндік берді. 

Төртінші – «Павлодар» ӘКК жанынан малды қолда ұстайтын кезеңде халыққа сату үшін 5 мың тонна көлемінде жемдік астықты тұрақтандыру қоры құрылды.

Бесінші – Үкіметтің қолдауымен республикалық бюджеттен инвестициялық шығындарды, тұқымдарды, пестицидтерді, тыңайтқыштарды, мал шаруашылығы бойынша асыл тұқымды және селекциялық жұмыстарды субсидиялауға 6,8 млрд теңге бөлінді;

Алтыншы – құрғақшылыққа байланысты облыстың 38 шаруашылығына 1,3 млрд теңге сомаға сақтандыру төлемдері берілді;

Жетінші – қаржы институттарымен 95 қарызды қайта құрылымдау және ұзарту мәселелері пысықталды.

Облыс басшысының сөзінше, алдағы қысқы кезеңге облыс аудандарында 1,2 млн тонна шөп дайындалды. Құрғақ ауа райы жағдайлары бізге суармалы егіншілікті дамытуға ықпал етеді. Суармалы жерлердің көлемі 15,8 мың га-ға ұлғайып, 166 мың гектарды құрады.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша ауыл халқының табысын арттыру үшін «Ауыл аманаты» жобасы аясында ісін жаңадан бастаған кәсіпкерлер 1,5 млрд теңгеге 192 шағын несие алып, 350 жаңа жұмыс орны ашылды. Өңірдің аграрлық бизнесін әртараптандыру бізге әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын бақылауға көмектеседі.

Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының 19 позициясының 14-інің бағасы орташа республикалық деңгейден төмен, ал 9 позиция бойынша облыс бағасы ең төмен 5 өңірге кіреді. 

Одан кейін Асайын Байханов әлеуметтік сала көрсеткіштеріне тоқталды. Өңір басшысының сөзінше, жұмыспен қамту және жаңа жұмыс орындарын ашу – әкімдердің басты міндеттерінің бірі. Мемлекет басшысы әр 10 мың тұрғынға жыл сайын 100 жұмыс орнын ашу міндетін қойды. Осы жылдың 10 айында 26 533 жұмыс орны құрылды. Жыл басынан бері өңірдегі 63 кәсіпорын өздерінің 57 мың қызметкерінің жалақысын көтерді. Жалақының өсуі орташа есеппен 16%-ды құрады.

Оқушы орындарының тапшылығын азайту үшін «Жайлы мектеп» жобасы бойынша Павлодарда 1 200 және 600 орындық екі мектептің құрылысы басталды. 2024 жылы әрқайсысы 1 200 орындық тағы 3 мектептің құрылысын бастау жоспарланып отыр.

«Өңірдің ірі өнеркәсіп компанияларының қаражаты есебінен апатты мектептердің де мәселесі шешілді. Биыл Железин ауданының Моисеевка және Баянауыл ауданының Қаражар ауылдарында екі жаңа заманауи мектеп салынып, пайдалануға берілді. Үшінші жаңа мектепті осы жылдың соңына қарай Павлодар ауданының Сычевка ауылында ашуды жоспарлап отырмыз», — деді Павлодар облысының әкімі Асайын Байханов.

Өңірде жалпы сомасы 6,5 млрд теңгеге 54 мектепті жаңғырту жұмыстары жүргізілді. 2024-2026 жылдары қалған 162 мектепті жаңарту жоспарланып отыр. Шағын ауылдардың балаларын тасымалдау үшін 46 мектеп автобусы сатып алынды.

Осы жылдың тамыз айында Мемлекет басшысы Екібастұз қаласына барғанда балалар шығармашылығының жаңа орталығын салуды және «Шахтер» саябағын қайта құруды тапсырған болатын. Орталықтың құрылысы биыл басталды, нысанды 2024 жылдың күзінде аяқтау жоспарланып отыр. «Шахтер» саябағын қайта құру бойынша жұмыс жобасы әзірленуде. 2024-2025 жылдары іске асыру жоспарланып отыр.

Осы жылы 20 денсаулық сақтау нысанына күрделі жөндеу жүргізілді, 400 медициналық техника мен жабдық сатып алынды. Санитарлық 37 көлікті жаңарту осы жылы жарақтандыруды 51%-дан 68%-ға дейін ұлғайтуға мүмкіндік берді, 2025 жылға қарай бұл көрсеткіш 100%-ға дейін жеткізілетін болады. 2024 жылы 2 млрд теңгеге 17 денсаулық сақтау нысанына күрделі жөндеу жүргізу, 4,3 млрд теңгеге 398 медициналық жабдық сатып алу жоспарланып отыр. «Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» аясында екі жыл ішінде облыс аудандарында 15 мың адамды қамти отырып, 30 медициналық нысан салу жоспарда бар. 

«Спорттық инфрақұрылым да дамып жатыр. 6 дене шынықтыру-сауықтыру кешені, жекпе-жек орталығы салынды және 198 спорт алаңы орнатылды. 14 нысанда ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді. 2024 жылы 13 спорт нысанын салу жоспарланып отыр», — деді Павлодар облысының әкімі Асайын Байханов.

Мәдениет саласында биыл Павлодар облысы үшін тарихи-мәдени маңызы зор мерейтойлық іс-шаралар өтті. Бұл ақын Музафар Әлімбаевтың 100 жылдығы, Қазақ КСР халық әртісі Шахан Мусиннің 110 жылдығы, ақын, әнші, композитор Естай Беркімбаевтың 155 жылдығы, ақын, ойшыл, тарихшы, этнограф Мәшһүр-Жүсіп Көпеевтің 165 жылдығы, рухани ағартушы Ғабдул Уахит Хазіреттің 170 жылдығы, ақын Сұлтанмахмұт Торайғыровтың 135 жылдығы.

2024 жылы жоспарланған мерейтойлар қатарында:

  • Театр және кино режиссері, КСРО халық әртісі Шәкен Аймановтың 110 жылдығы;
  • Көп жанрға қалам тербеген жазушы, қазақ тіліндегі драма мен романның негізін қалаушы, ғалым және ағартушы Жүсіпбек Аймауытовтың 135 жылдығы;
  • Археология ғылымының негізін қалаушылардың бірі Әлкей Марғұланның 120 жылдығы;
  • Ғалым, геолог, Қазақстан Ғылым академиясының негізін қалаушы Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдығы.

«Біздің жұмысымыздағы ең маңызды міндеттердің бірі – қалалар мен аудандардың инженерлік инфрақұрылымын жаңарту. Жылу беру маусымына дайындық барысында жылу желілерін, бекіту арматурасын және энергия көздеріндегі қазандық агрегаттарын жөндеу, ауыстыру бойынша орасан зор жұмыстар жүргізілді», — деді Павлодар облысының басшысы.

Оның айтуынша, облыстың 3 қаласында 22 млрд теңгеден астам сомаға 128 шақырымнан астам жылу желілерінің құрылысы, қайта құру және ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Сумен жабдықтау және су тарту саласындағы мәселелер де назардан тыс қалған жоқ. 18,4 млрд теңгеге 60 жоба іске асып жатыр. Қалалар мен ауылдық жерлерде сумен қамтамасыз ету көрсеткіші 96% және 95,1%-ды құрайды. Облыс қалаларындағы көрсеткішті биыл 97%-ға, ауылдарда 98,8%-ға дейін жеткізу жоспарланып отыр.

Әрі қарай Павлодар облысының әкімі Асайын Байханов Екібастұз қаласындағы мән-жайға жеке тоқталды. Оның сөзінше, Екібастұз ЖЭО-сындағы 10 қазандық агрегаттың алтауына күрделі жөндеу және екеуіне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. ЖЭО штаттық режимде жұмыс істеп тұр және жылудың қажетті параметрлерін беріп отыр. Қалған екі қазандық бойынша жұмыстар аяқталды, осы айдың соңына дейін іске қосу-реттеу жұмыстары жүргізіледі. 

ЖЭО жөндеуге 7 млрд теңге бөлінді, оның ішінде бюджеттен 8,5 млрд және «ОАЭК» АҚ қаражаты есебінен 8,5 млрд теңге берілді. Әкімнің мәліметінше, биыл Екібастұз қаласында ЖАО мен «ОАЭК» АҚ қаражаты есебінен 70 шақырымнан астам жылу желілері жөнделді. Бүгінгі таңда жұмыстардың барлығы аяқталды. Қаланың жылумен жабдықтау желілерін жөндеуге барлығы 5,1 млрд теңге бөлінді, оның ішінде 2,1 млрд теңге – облыстық бюджет қаражаты, ал, 3 млрд теңгені «ЭЖЭ» ЖШС меншік иелері бөлді.

Ақсу қаласын жылумен Ақсу ферроқорытпа зауытының қазандығы қамтамасыз етеді. Жаңа қазандық жайлы сөз қозғаған өңір басшысы мердігер «KBI Energy» ЖШС жобалық құжаттамаға түзетулер енгізіп, «Мемсараптама» РМК оң қорытындысын алғанын айтты. Іске қосу-баптау жұмыстарын жылу беру маусымының соңында, 2024 жылдың көктемінде жүргізу жоспарланып отыр.

«Қалалық аумақтарды дамыту бас жоспарларды уақытылы тұрақтандыруды талап етеді. Ол үшін біз Павлодар, Екібастұз және Ақсу қалаларының бас жоспарларын түзету бойынша жұмыстар жүргізіп жатырмыз. Барлық үш қала бойынша заңнамаға сәйкес оларды бекіту бойынша іс-шаралар жүргізілуде», — деді Асайын Байханов.

Әлеуметтік тұрғын үйге кезекті азайту үшін қалаларда 1 551 пәтерлі 14 көп қабатты тұрғын үй салынды, бұл тұрғын үй кезегін 24 581-ден 23 030 адамға дейін азайтуға мүмкіндік береді. 2024 жылы ауылдық жерлерде 206 пәтерлі 9 үй салу жоспарланып отыр.

Жол инфрақұрылымын жақсарту үшін 27 млрд теңге сомасына жалпы ұзындығы 692 шақырымды құрайтын елді мекендердің автокөлік жолдары мен көшелерін қайта жаңарту және жөндеу бойынша 141 жоба іске асырылды. 2024 жылы 26 млрд теңгеге 527 шақырым автожолдарды жөндеу бойынша 170 жоба іске асыру жоспарланып отыр. Өңір басшысы алдағы екі жылда ауылдарға баратын барлық жолды жөндеуді мақсат екенін айтты. «Ауыл – ел бесігі» жобасы бойынша 35 мың адам тұратын 26 ауылдың инфрақұрылымы жаңартылды. 

Павлодар облысының басшысы «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын іске асыру аясында тұрғындарды алда жоспарланған жұмыстармен және қазіргі нәтижелермен тұрақты негізде хабардар етіп отыруға тырысатынын айтты. Оның сөзінше, халықпен тұрақты кездесулер, әлеуметтік желілер арқылы коммуникацияны дамыту және «109» бірыңғай байланыс орталығының жұмысын жетілдіру екіжақты байланыстың тәулік бойы жұмыс істейтін үздіксіз арнасын қалыптастыруға көмектесті. Жыл басынан бері 50 мыңға жуық өтініш келіп түскен, оның 52%-ы оң шешімін тапты, 27%-ы бойынша түсініктемелер берілді, қалғандары – жұмыста.

«Президент осы жылдың 1 қыркүйегіндегі Жолдауында аудандар мен қалалар әкімдерінің жауапкершілігі мен дербестігін арттыру мақсатында бөлшектенген бюджеттеу элементтерін енгізуді тапсырды. Облыстық деңгейде біз бөлшектенген бюджет элементтерін енгізу мүмкіндігін таптық. Бұл қалалар мен аудандардың әкімдеріне жергілікті жерлердегі көптеген өзекті мәсені дербес шешуге мүмкіндік береді. Мен “бюджетті басқарудан” “нәтижелерді басқаруға” көшу тәжірибесі сәтті болатынына сенімдімін», — деді Асайын Байханов.

Мәселен, қалалар мен аудандардың әкімдері 2024 жылы 7,7 млрд теңгеге 200-ден астам жобаны іске асыру туралы өздері дербес шешім қабылдады.

«Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінде “Елімізді дамыту және халықтың әл-ауқатын арттыру – қашан да маңызды міндет” деген болатын. Сол себепті өңіріміздің жергілікті атқарушы органдарының жұмысы – тұрғындардың өмір сапасын жақсартуға барынша бағытталған», — деп түйіндеді баяндамасын Павлодар облысының әкімі Асайын Байханов.

Әрі қарай өңір басшысы БАҚ өкілдерінің сұрақтарына жауап берді. Атап айтқанда, Павлодар облысына қарасты Атамекен кентінің таяуда ғана халық сайлаған әкімі неліктен қызметінен өз еркімен кетуге өтініш жазғанын айтып берді.

«Павлодардың дәл жанында, 11 шақырым жерде Ленинск, қазіргі Атамекен кенті бар. Бірақ атауы ресми түрде әлі өзгерген жоқ. Қажетті шешім қабылданды. Сондықтан жақын арада рәсімдер аяқталғаннан кейін атауы ресми беріледі. Қазіргі уақытта ресми түрде Ленинск кенті деп аталады. Расында да, әкім сайлауы тікелей халықтың қатысуымен өтті. Кейбір әкімдер қызметке басқа оймен келеді немесе халықпен тікелей жұмыс істеу, 24 сағат байланыста болу, халық үніне құлақ асу, көтерген мәселелерін шешу жұмыстарына шыдамай, өтініш жазып, орындарын босатады», — деді өңір әкімі.

Атап өтуінше, әкімдердің қызметінен өз еркімен кетуі бірінші рет болып отырған жайт емес.

«Атамекен кенті – 11 мың халқы бар Павлодар облысындағы үлкен ауылдың бірі. Әкімі “мұндай режимде, мұндай кестеде жұмыс істей алмаймын” деп өз еркімен өтініш жазды», — деді Асайын Байханов.

Сонымен қатар Павлодар облысының әкімі балалары мен жақын туғандары арасында мемлекеттік қызметшілер жоқ екенін айтты.

«Бір жылы бұл видеоны біреулер жіберді, көрдім. Ол менің қызым емес, кімнің қызы екенін білмеймін. Менің 4 балам бар, екеуі – мектеп жасында, екеуі – ересек. Екеуі де университет бітірді. Мемлекеттік те, квазимемлекеттік те емес, жеке меншік секторда жұмыс істейді. Алматыда тұрады. Қызым тұрмысқа шыққан. Олар бюджеттік те, мемлекеттік те ұйымдарда еш уақытта жұмыс істеген жоқ», — деді өңір әкімі.

Оған қоса Асайын Байханов ең жақын туған-туыстарының да не мемлекеттік, не квазимемлекеттік секторда жұмыс істемейтінін баса айтты.

«Олардың барлығы жеке меншік секторда жұмыс істейді. Екі әпкем, бір ағам бар. Әкем мен шешем – зейнеткер», — деді ол.

Сондай-ақ Павлодар облысының әкімі 7 жасар қыздың өлімі бойынша көңіл білдірді.

Өңір басшысы 7 жасар Милана Давыдованың өліміне қатысты кеңес өткізгенін атап өтті. Айта кетерлігі, сәби өліміне оның анасы мен танысы күдікті болып отыр.

«Маған да қорқынышты болды, сіздер сияқты менің де жүрегім ауырды. Дегемен біз қорытынды шығардық. Жұмыс істедік. Екібастұзда кеңес өткіздім, әрбір әлеуметтік және мемлекеттік қызметтің кінәсін тыңғылықты тексердік әрі тиісті шешім қабылдадық», — деді ол.

Өңір басшысының дерегінше, тек Екібастұз қаласында ғана қолайсыз отбасы ретінде 78, ал облыс бойынша 300-ден астам отбасы тіркеуге алынған.

«Жергілікті әкімдіктің ата-аналардың әдепсіз мінез-құлқына назар аудармағаны негізгі кінә саналады. Сондай-ақ анасы бұл жайында дер уақытында хабарламаған. Ауыл Екібастұздан 65 шақырым жерде орналасқан. Небәрі 7 үй ғана бар сол ауылда анасы тұрған», — деді облыс әкімі.

#Брифинг #Өңірлер

Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз

Жазылу