ҚР АҚДМ есептік кездесуі: 2021 жылға арналған жұмыс қорытындылары мен жоспарлары

Ақпарат және қоғамдық даму министрі Аида Балаева Орталық коммуникациялар қызметіндегі есептік кездесу кезінде ведомствоның 2020 жылғы жұмыс қорытындылары және келешекке арналған негізгі міндеттері туралы баяндады.

А. Балаеваның айтуынша, 2020 жыл министрлік үшін ақпараттық-идеологиялық жұмыс саласындағы негізгі бағыттың сабақтастығын бекіту уақыты ғана емес, сонымен қатар жаңа бастамаларды іске асырудың бастауы болды.

«Өткен 2020 жыл біздің бұқаралық ақпарат құралдары үшін өте күрделі жыл болды. Жарнамалық кірістердің шектеулігі мен болмауына байланысты БАҚ үлкен қаржылық қиындықтарға тап болды. Сондықтан бірінші кезекте біз дағдарыс салдарын жою жөніндегі жүйелі жұмысқа кірістік. Президенттің тапсырмасы бойынша және Үкіметтің қолдауымен мемлекет теңдессіз қолдау көрсетті, соның арқасында көптеген жеке БАҚ өз жұмысын жалғастыруға мүмкіндік алды», — деді ол.

Жалпы, 2020 жылы мемлекеттік ақпараттық саясатты іске асыру 88 БАҚ арқылы сәтті жүзеге асырылды. Олардың күш-жігерімен COVID-2019 вирусының таралуына қарсы іс-қимыл және оны таратпау жөніндегі шараларды ақпараттық түсіндіру бойынша ауқымды жұмыс жүргізілді. 250-ден астам бейнеролик шығарылды. 

Сондай-ақ оқушылар үшін «Ел арна» және «Балапан» телеарналарының эфирінде сабақтар көрсетілді, бұл балаларға инфекция жұқтыру қаупінсіз үйде үздіксіз білім алуға мүмкіндік берді.

Сонымен қатар Қазақстанда коронавирус инфекциясының пайда болуының алғашқы фактілерінен кейін бірден «Сoronavirus2020.kz» порталы іске қосылды. Осы сайттың telegram-арнасы құрылды, ол елдің 240 мыңнан астам жазылушысы бар ең танымал телеграмм-арналарының біріне айналды.

2020 жылдың шілдесінде stopfake.kz сайтын іске қосу инфодемияға қарсы күресте уақытылы әрі қажетті қадам болды, құрылғаннан бері 1263 жалған ақпарат теріске шығарылды.

Бүгінгі таңда бұл жұмыстың барлық кешені сапалы жаңа деңгейге шығуда, ақпараттық ресурстар вакцинация қажеттілігі тақырыбына баса көңіл бөле бастады.

Алайда, ақпараттық ғасыр өз талаптарын талап етеді. Ең бастысы — алдын алу.

«Бұл саланың перспективалық даму мәселелеріне ғана емес, туындаған проблемаларды күнделікті шешуге де қатысты. Сондықтан өзекті және жұмысқа қабілетті нормативтік-құқықтық негізсіз қазіргі заманғы әлемдік ақпараттық кеңістіктен тыс қалу қаупі бар екені анық», — деп атап өтті А. Балаева.

Осыған байланысты кейбір алдын-алу шаралары қабылданды.

Біріншіден, 2020 жылғы 30 желтоқсанда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне ақпарат мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң қабылданды, ол мемлекеттік ақпараттық тапсырыстың тиімділігін ғана емес, сонымен қатар БАҚ-тың коммерциялық мүмкіндіктерін де арттыруға жағдай жасайды.

Екіншіден, саланың жүйелі проблемаларын, оның ішінде «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» заңды жетілдіру жолымен шешу жөніндегі шаралар кешенін қарастыратын ақпарат саласын дамытудың 2020-2022 жылдарға арналған ұлттық жоспары бекітілді.

Үшіншіден, саланың кадрлық әлеуетінің кәсіби деңгейін арттыру саласында жүйелі жұмыс басталды. «2020-2021 жылдарға арналған медиа сала мамандарын оқыту бойынша арнайы жоспар» әзірленді. Ең алдымен, бұл салалық журналистикаға қатысты.

Сонымен қатар ҚР АҚДМ басшысы елдің басты ақпараттық ресурстарын оңтайландыру мен жаңғыртуға тікелей әсер еткен жаңалықтарды қысқаша белгілеп берді.

Мәселен, отандық баспа БАҚ өміріндегі маңызды оқиға еліміздің «Егемен Қазақстан» және «Казахстанская правда» ірі басылымдарының бірлестігі болды. Осы жылдың соңына дейін мемлекеттік баспа басылымдары «Егемен Қазақстан» РГ» АҚ мен «Қазақ газеттері» ЖШС біріктіріп, «Қазақ газеттері» бірыңғай брендімен жұмыс істейтін болады. Бұл шаралар мемлекеттік баспа басылымдарына жаңа бірлескен жобаларды бірлесіп іске асыруға мүмкіндік береді.

«2021 жылдың тағы бір маңызды оқиғасы – бұрыннан келе жатқан бұқаралық ақпарат құралдарының бірі Қазақ радиосының ғасырлық мерейтойы. Бүгінгі таңда оның бағдарламалары бүкіл ел бойынша таратылады, хабар тарату ел аумағының шамамен 90% қамтиды. Жақын арада еліміздің жетекші жоғары оқу орындарында Қазақ радиосының аудиториясын ашу және Орынбор қаласында ескерткіш тақтаны орнату көзделген», — деп толықтырды министр.

Бірақ, ең бастысы, Аида Балаеваның айтуынша, 2021 жылдың соңына дейін шекаралас өңірлерде 107 радиотаратқыш орнатылады, бұл Qazaq radiosy мен Шалқар радиосының хабар таратуын қамтамасыз етеді. Соның нәтижесінде 630 мыңнан астам адам тұратын Түркістан, Жамбыл және Шығыс Қазақстан облыстарының шекара маңындағы аумақтарының 400-ден астам ауылы отандық радиоарналардың хабарларын тыңдау мүмкіндігіне ие болады. Жалпы алғанда, Жол картасын іске асыру нәтижесінде 2025 жылға қарай радиобағдарламалармен шекара маңындағы өңірлерде тұратын халықтың 95% дейін қамтылатын болады.

Өз кезегінде, Президенттің ақпараттық контентті идеологиялық толықтыру жөніндегі өзекті тапсырмалары аясында отандық телеарналар да белсенді шаралар қабылдауда. Атап айтқанда, биыл тарихи бағыттағы сериалдық өнімдерді шығару жұмысы басталды, бұл осы тақырыптың үлесін 30%-ға арттыруға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар 2020 жылдың 1 маусымынан бастап «Qazaqstan» РТРК» АҚ құрамында «Аbai TV» телеарнасында хабар тарату ұйымдастырылды.

А. Балаева Жапония мен Оңтүстік Корея шеберлері кәсіптік оқыту жүргізетін, ерекше қажеттіліктері бар балаларға арналған аннимациялық мектеп алғаш рет іске қосылған «Балапан» телеарнасындағы жобаны атап өтті.

Осының барлығы отандық телерадио хабарларын тарату үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, онда басты шарт бәсекеге қабілеттілік болып қала береді.

Қазақстанда қажетті түзетулер пакеті әзірленді, оған ҚР Президенті 2020 жылғы 30 желтоқсанда қол қойды. Осылайша, бұдан былай:

- барлық мемлекеттік органдарда ақпаратқа қол жеткізу мәселелері бойынша уәкілетті тұлғалар немесе бөлімшелер айқындалды;

- биыл алғаш рет Мемлекет басшысына Үкімет ақпаратқа қол жеткізу саласының жай-күйі туралы есепті енгізеді;

- ақпарат иеленушілердің тізбесі кеңейтілді, олардың қатарына орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдардың функцияларын орындаушылар жатқызылды;

- мемлекеттік органдар үшін НҚА жобалары мен бюджеттік бағдарламалар жобаларын жария талқылаудың басталғаны туралы ақпараттық хабарламаларды интернет-ресурстарда орналастыру бойынша талап енгізілді.

Келесі маңызды бағыт — азаматтық қоғам саласы.

Бүгінде бұл Тәуелсіздіктің 30 жылының ішінде бірнеше ондаған бастамашыл бірлестіктерден бастап, мыңдаған азаматтық секторға дейінгіі қалыптасудың барлық сатыларынан өткен қалыптасқан сала.

«Заңды түрде елімізде бүгінде 22 мыңнан астам ҮЕҰ бар, ал іс жүзінде – 16 мың белсенді ұйым немесе 40 мыңға жуық адам әлеуметтік әділеттілікті ерекше сезінеді. Бұл орасан зор қоғамдық әлеует, оның зияткерлік күші мен күш-қуатын қарапайым азаматтардың пайдасына, ал сайып келгенде, әлеуметтік прогрестің игілігіне айналдыруға болады және солай ету керек», — деді ол.

Мемлекет жыл сайын ҮЕҰ-мен серіктестікті өсіруде. Сонымен қатар, мұның бәрі әдеттегі ортада саналатындай, гранттар мен әлеуметтік тапсырыс түріндегі қаржылық қолдауға ғана байланысты емес. Дегенмен, соңғы 5 жылда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты қаржыландыру көлемі 2 есеге, гранттар 3 есеге артты. Осының арқасында жыл сайын орта есеппен 2 мыңға жуық әлеуметтік маңызы бар жобалар іске асырылады.

Бірақ, тағы да, мұның бәрі мемлекет тұрақты негізде шешетін тактикалық міндеттер.

Ақпарат және қоғамдық даму министрі атап өткендей, басты мақсат азаматтық бастамаларды толыққанды іске асыру және ҮЕҰ-ның өзін-өзі дамытуы үшін қалыпты, өркениетті жағдай жасау болып табылады.

Сонымен, бұл тұрғыда не істелді және болашаққа қандай перспективалар бар.

Бірінші. Мемлекет басшысының Жарлығымен 2020 жылғы 27 тамызда Азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдамасы қабылданды, ол 10 жылға есептелген.

Екінші. 2021 жылғы 3 қаңтарда «Қоғамдық кеңестер туралы» Заңға маңызды түзетулер қабылданды, олар осы институттың өкілеттіктерін едәуір кеңейтіп, күшейтті. Мәселен, жұмыс істеп тұрған 237 қоғамдық кеңестің қатары квазимемлекеттік сектор субъектілерінде тағы 13-і толықтырылып, сол арқылы мемлекетті басқару процесіне тартылған азаматтарды 3 мың адамға дейін ұлғайтуда.

Егер бұдан былай қоғамдық кеңестер мүшелерінің кемінде 70%-ы ҮЕҰ-дан тұруы тиіс екенін ескеретін болсақ, бұл елдің азаматтық секторының пайдасына жасалған елеулі қадам.

Үшінші. Биылғы жылы Президенттің тағы бір маңызды бастамасын іске асырып, "қоғамдық бақылау туралы" жаңа заң мен онлайн-петициялардың бірыңғай заңды институтын құру бойынша түзетулер қабылдау жоспарлануда.

«Бүгінгі таңда заң жобасы талқылаудың белсенді кезеңінен өтуде. Жұмыс тобында белгілі сарапшылар-заңгерлер, құқық қорғаушылар, қоғам қайраткерлері бар, олардың қағидаттық ұстанымдары негіздемелік сипатқа ие болатын және қоғамдық бақылау жүйесінің құқықтық негіздерін құрайтын құжатта көрініс тапқан», — деп түсіндірді А. Балаева.

Төртінші. ҮЕҰ ұсыныстарының, Азаматтық форумға қатысушылардың ұсыныстарының негізінде биыл қолданыстағы «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» және «Қоғамдық бірлестіктер туралы» заңдарды біріктіретін «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» Заң жобасы тұжырымдамасының жобасын әзірлеу процесі басталды. Заң жобасы шеңберінде, оның ішінде КЕҰ тіркеу рәсімін жетілдіру және оңайлату, КЕҰ үшін салықтық преференциялар бойынша нормалар көзделген.

Заң жобасын Үкіметтің заң жобалау жұмыстарының тұжырымдамалық жоспарына енгізу 2022 жылға жоспарланған.

Бесінші. Сондай-ақ ҮЕҰ-мен консультативтік жұмыстың нәтижелері ҮЕҰ үшін гранттар берудің қолданыстағы қағидаларына өзгерістер болды. Осылайша, гранттық қаржыландыру тақырыптары енді жабық форматта емес, халықтың қажеттіліктерін ескере отырып, интернет-ресурстарда жария талқылау арқылы қалыптастырылады. Грант алушылар мен сарапшыларды іріктеу бойынша конкурстар әлеуметтік желілерде тікелей эфирде көрсетіледі.

Сонымен қатар ҮЕҰ-ға сыйлықақы беру қағидаларына өзгерістер енгізілді. Енді ҮЕҰ-ға электрондық пошта арқылы онлайн-өтінім беру мүмкіндігі берілді. Биыл қатысушылар санын 2-3 есеге арттыру жоспарлануда.

Алтыншы. Өткен жылы уәде етілгендей, ҮЕҰ-ны одан әрі институттандыру бойынша жұмыс жандандырылды. Осылайша, «ҮЕҰ академиясы» жобасы іске асырылуда, оның базасында биыл 800 ҮЕҰ оқытылады.

ҚР АҚДМ басшысы Президенттің тағы бір жаһандық бастамасын — волонтерлік пен қайырымдылықты дамытуды атап өтті.

Шын мәнінде, Мемлекет басшысы волонтер жылы деп жариялаған бір жылдың ішінде волонтерлік ұйымдардың саны 3 есеге жуық, ал белсенді волонтерлер 2 есеге ұлғайды.

Өткен жылы құрылған үлкен институционалдық әлеует пен адами ресурстарды пайдалана отырып, биыл волонтерлікті қолдау жөніндегі Жол картасын іске асыру басталды.

Сондай-ақ, Аида Балаеваның айтуынша, қайырымдылық қызметін дамыту бойынша шаралар айтарлықтай нәтижелі болды. Пандемия барлық өңірлерден келген азаматтар республика бойынша отандастарына өз еріктерімен белсенді көмек көрсете бастаған кезде өзара көмектің маңыздылығын көрсетті. Осы дәстүрді сақтай отырып, биылғы жылы Мемлекет басшысының бастамасы бойынша жалпыхалықтық игі істер марафоны басталды, ол да жұртшылықтың кең қолдауына ие болды. Тек бірінші тоқсанда 2500-ден астам түрлі форматтағы іс-шаралар іске асырылды, оларға 2 млн астам азамат үн қосқан.

«Әрине, қайырымдылық – үнемі ынталандыруды қажет ететін қоғамдық қызметтің ерекше түрі. Ең алдымен құқықтық негіздерді жетілдіру тұрғысынан. Сондықтан Президенттің тапсырмасы бойынша біз волонтерлік пен қайырымдылықты дамыту мәселелері бойынша заңнамаға түзетулер топтамасын әзірледік, ол қазіргі уақытта кең қоғамдық талқылаудан өтіп жатыр», — деді ол.

Аида Балаева министрліктің құзырындағы тағы бір маңызды идеологиялық бағыт – қоғамдық сананы жаңғырту саласы туралы айтып берді 

ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасы Н. Назарбаевтың тарихи мақаласынан бастау алған бағдарлама бойынша бүгінде 17 арнайы жоба жүзеге асып жатыр. Жыл басынан бері 3 млн астам халықты қамтыған 13 мыңнан артық іс-шара өткізілді.

Солардың арасында «Туған жер», «100 жаңа есім», «Киелі Қазақстан», «100 жаңа оқулық» «Еңбек – елдің мұраты» жобаларын ерекше атауға болады.

Бағдарламаның басты мақсаты – жаңа сападағы қоғамдық сана қалыптастыру. Бұл ретте, биылдан бастап «Рухани жаңғыру» бағдарламасын ұлттық жаңғыру кезеңіне өткізу қолға алынды. Бағдарламаны халықтың жас ерекшеліктеріне сай топтап, әр мақсатты топқа арнайы жобалар әзірленеді. Оның ішінде, әсіресе мектепке дейінгі және мектеп жасындағы буынға басты көңіл бөлінетін болады.

Келесі ауқымды бағыты – жастар және отбасы саясаты.

«Ресми статистика бойынша қазір елімізде 3 млн 765 мың жастар өкілі бар. Бұл халықтың 20,4%-ын құрайды. 500-ден астам жастар ұйымы қызмет етеді», — деді Аида Балаева.

Өкінішке орай, былтырғы пандемиялық шектеулерге байланысты бірқатар жобалар тоқтатылған болатын. Біразы онлайн форматқа ауыстырылды. Десе де, негізгі жоспарлы жұмыс сақталып 22 әлеуметтік жоба іске асты. Оның аясында 300 мыңнан астам адамды қамтыған, 200-ден астам іс-шара ұйымдастырылды. 

Бұл кезеңдегі жұмыста негізінен ақпараттық-кеңес беруге басымдық берілді. Жастарды қолдауға арналған түрлі мемлекеттік бағдарламалар, жобалар мен бастамалар бойынша кешенді ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізілді.

Қазіргі таңда, жастар және отбасы саясаты бағытында 12 гранттық жоба орындалуда. Жыл аяғына дейін тағы 12 жоба іске қосылатын болады. 

Сонымен қатар, биыл «Тәуелсіздік ұрпақтары» жобасы аясында түрлі саладағы талантты жастарды қолдауға арналған 30 гранттық жоба ұсыну жоспарланып отыр.

2020 жылы Жастар жылының Жол картасы аясында Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларындағы жұмысшы жастар 1 мың жалдамалы пәтерге қол жеткізді. 2021 жылы тағы 3 мың пәтер беріледі. 

Былтырғы есептік кездесуде Жастарды қолдаудың 2025 жылға дейінгі кешенді жоспары әзірленіп жатқаны айтылған болатын. Сапалы білім, тұрғын үй, жұмыспен қамту, мәдени-рухани қолдау сынды 10 негізгі бағыттан тұратын Жоспар бүгінде толық қабылданып, нақты іске асырылып жатыр.

«Жастардың экологиялық сауаттылық деңгейін арттыру – бүгінгі күннің өткір тақырыптарының бірі. Бұл бағытта, министрлік тарапынан жүйелі жұмыстар легі атқарылып келеді. Биылғы 25 сәуір мен 25 мамыр аралығында ел бойынша 80 мыңнан астам жастар өкілін қамтыған «Киелі табиғат» республикалық экологиялық жобасы іске асты. Бұл бағытта, негізінен ақпараттық-ағарту жұмысына баса назар аударылады. Алдағы уақытта, экологиялық жастар театры мен арнайы ютуб арнасын ашу жоспарда бар», — деді ақпарат және қоғамдық даму министрі.

Жастар саясатын жүзеге асыру барысында шет мемлекеттермен өзара тәжірибе алмасу да үнемі назарда. Бұл ретте, биыл халықаралық деңгейде «Түркістан – түркі әлемінің бесігі» Түркітілдес елдердің жастар саммитін, Азиядағы «Өзара қарым-қатынас пен сенім шаралары жөніндегі кеңес» елдерінің жастар форумын өткізу жоспарда бар.

Отбасы саясаты бағытында «2030 жылға дейін гендерлік және отбасылық саясат тұжырымдамасын іске асырудың іс-шаралар жоспарының» екінші кезеңі бекітілді. Тұжырымдама негізінен отбасы институтын нығайту, репродуктивті денсаулық күтімі, гендерлік теңдік, тұрмыстық зомбылықты болдырмау мәселелерін қамтиды.

Соның ішінде, тұрмыстық зомбылықпен күрес мәселесі өте өзекті. Өкінішке орай, былтырғы карантиндік оқшаулану кезінде тұрмыстық жанжал фактілерінің күрт өскені білінді. Ал бұл мәселемен айналысатын Орталықтар еліміздегі тек ірі қалаларда ғана шоғырланған. 2025 жылға дейін олардың санын 234-ке жеткізу көзделіп отыр.

Этносаралық қатынастар саласы туралы айта келе, Аида Балаева бұл сала қоғамдағы бейбітшілік пен азаматтық келісімге қандай да бір түрде әсер ететін, баламасы жоқ және болмайтын барлық процестердің негізінде жатқанын атап өтті.

Өз кезегінде ҚХА қызметі де қайта форматталды. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, үйреншікті «сәнділіктен» нақты ағартушылық және әлеуметтік-бағдарланған жобаларға көшу этностардың бірігуін жылдамдатып қана қоймай, мемлекеттік органдар мен барлық мүдделі этносаралық қатынастар субъектілерінің өзара іс-қимылының тиімділігін айтарлықтай арттырады.

Мұны «Қайырымдылық керуені: 30 игі іс» қайырымдылық марафоны, «Бейбітшілік пен келісім жолымен» тележобасы және этникалық қақтығыстар бойынша медиаторлар тізімін кеңейту сияқты бастамалардың мысалынан көруге болады.

Ғылыми-талдау саласында да маңызды жұмыстар атқарылды. Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты базасында талдау жұмысының бірыңғай жүйесі құрылды, барлық өңірлердегі ахуалға терең далалық зерттеулер ұйымдастырылды. Оның көрнекі мысалы қазақстандық зерттеушілерге этносаралық жағдайды нақты режимде бағалауға және проблемалық аймақтарды белгілеуге мүмкіндік беретін өңірлердің этноәлеуметтік шиеленісінің әзірленген картасы болды.

Осы ұсыныстардың барлығын жергілікті жерлерде құзыретті адамдар жүзеге асыруы керек болғандықтан, әдістемелік жоспарда тек 2020 жылдың өзінде оқытудың әр түрлі формаларымен түрлі мемлекеттік және қоғамдық құрылымдардан 748 адам қамтылды.

Сонымен бірге, бұл бағыттағы қоғам үшін ерекше маңызы бар тағы бір бағыт – қандастар мәселесі. 

Бұл мақсатта, министрлік жанынан «Отандастар» қоры құрылып, нақты жобалар жүйелі жүргізіліп келеді. Бүгінде әлемнің 12 еліндегі қазақ қауымдастығының сұрауымен қазақ тілін оқытатын 31 онлайн сынып жұмыс жасайды. Мәдени-гуманитарлық байланысты күшейту мақсатында 5 мемлекетте «Abai Uii» қазақ мәдени-іскерлік орталықтары ашылды (РФ, Өзбекстан, Түркия, Германия, Украина).

«Елге оралған қандастарды жаңа ортаға бейімдеу жұмысы да бір жүйеге келтірілді. Қандас мәртебесі мен азаматтық алу рәсімін жеңілдететін «бір терезе» принципі жобасы бүгінде толық пысықталды. Аталған процедура Халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы жақын арада қол жетімді болады», — деді министр.

Жаңадан елге келген қандастарға дұрыс құжат рәсімдеуден бастап, оларды мемлекеттік қолдаудың барлық сұрақтары бойынша құқықтық, ақпараттық көмек беріледі. Былтыр 5 мыңнан астам өтінішке нақты көмек көрсетілді.

Жалпы, осынау сауабы мол абыройлы міндеттің үдесінен шығу үшін министрлік институционалдық тұрғыдан да, құқықтық бағытта да қызмет етуге қашанда даяр. Десе де, бұл жұмыста ең бастысы – дүние жүзіне тарыдай шашылған қандастарымызды елге көшіру ғана емес, олардың әлемнің қай түкпірінде жүрсе де ұлттық мүдделерін қорғау, қамқор болу.

Дін саласына тоқтала отырып, ақпарат министрлігінің басшысы Қазақстанның көп конфессиялы мемлекет екенін еске салды. Елімізде 18 діни бағытта 3 848 бірлестік ресми тіркелген. Министрлік өз құзыреті шегінде олардың әрбірімен тығыз жұмыс істеп келеді. 

Аида Балаева үш негізгі бағытты атап өтті:

  • интернеттегі діни экстремизм идеологиясына қарсы күрес; 
  • нақты мақсатты топтармен ақпараттық-түсіндіру жүргізу;
  • жат діни ағым құрбандарын оңалту жұмыстары.

Радикалды діни ағымдар идеологиясы негізінен интернет ресурстар арқылы таралатыны белгілі. Бұл ретте, экстремистік діни ақпараттың алдын алу мақсатында интернет желілеріне ұдайы мониторинг жүргізіледі. Былтыр осындай 73 000 деструктивті материал бұғатталып, БАҚ мен әлеуметтік желілер арқылы 80 000-нан астам діни ағарту жұмыстары жарияланды. 

Халыққа сапалы діни ақпарат беру мақсатында бүгінде 229 түсіндіру-насихат тобы бар. Жоғары сауатты, кәсіби сарапшылардан тұратын үгіт-насихат тобы 1,5 млн халықты қамтыған 16 000-нан астам нақты ағарту шараларын жүргізді. Әсіресе, радикалды діни ағымдар ықпалына түсу қаупі жоғары нақты мақсатты топтармен жұмысқа баса мән берілді. 

«Радикалды діни ағым құрбандарын оңалту – әрине ұзақ мерзімді жұмыс. Бұл психологиялық, заңды-құқықтық, әлеуметтік, медициналық кешенді көмекті қажет етеді. Соның ішінде психологтардың, теологтар мен имамдардың кәсіби білігіне қойылатын талап өте жоғары. Бұл орайда, еліміздің барлық өңірінде «Ақниет» оңалту Орталығының филиалдары жұмыс жасайды. Соның ішінде, әсіресе «Жусан» операциясымен елге жеткізілген әйелдер мен балаларды оңалту – ең басты назарда. Жүйелі де сапалы жұмыстар нәтижесінде бүгінге дейін, елге оралған әйелдердің 95%-ы радикалды діни сенімнен толық бас тартты», — деп түйіндеді А. Балаева.

Сайып келгенде, елдегі діни ахуал тұрақты, деструктивті діни ағымдардың алдын алу және олардың құрбандарын оңалту бойынша жұмыстар жүйелі жолға қойылған.

ҚР ақпарат және қоғамдық даму министрі азаматтардың жастардың кетуін қысқарту мақсатында мемлекет қандай қолдау шараларын қабылдап жатқаны туралы сұрағына жауап берді.

«Бұл мәселе қоғамда бірнеше рет көтерілген. Егер статистикаға жүгінетін болсақ, онда 100%-дан халықтың 0,2%-ы кетеді. Бұл қалыпты дәліз, сондықтан мұнда жаппай кету туралы айтудың қажеті жоқ. Себептерді қарастыру керек. Біреуді жұмысқа шақырады, біреу әлемнің жетекші жоғары оқу орындарында грант алады, біреу тағылымдамадан және практикадан өтеді. Тағы бір мәселе, бұл азаматтардың барлығы қайтып оралып, еліміздің дамуына өз үлестерін қосуға дайын. Оған дәлел – жақында ғана біз "Қазақстанның 100 жаңа есімі" жобасының жеңімпаздарымен кездестік, онда мені Илон Маскпен жұмыс істейтін және елімізде өз бағыты бойынша жұмыс істеуге және оралуға деген ұмтылысын ашық білдірген жас азамат Санжар Тайжан тамсандырды. Мұндай жастар өте көп», — деді Аида Балаева.

«Біздің азаматтарымыз тамаша аспектілердің барын байқамайды, жастарымыздың жетекші жоғары оқу орындарында оқуға және осындай кәсіпорындарда жұмыс істеуге мүмкіндігі болса – бұл біздің білім беретін, балаларымызды өз мақсаттарына қол жеткізуге жетелей алатын мұғалімдеріміздің әлеуеті. Бүгінгі таңда жаһандану ғасыры, барлық шекаралар ашық, әрине, адам өзінің әлеуетін жүзеге асыруға және ең жақсысын таңдауға тырысады. Бұл заңды құбылыс. Бірақ ең бастысы – адамдар қайтып оралады, елімізде жұмыс істейді», — деп есептейді министр. 

Аида Балаеваның айтуынша, мемлекет жастардың елге оралып, өз әлеуетін іске асыра алуы үшін жағдай жасайды.

Министр сондай-ақ дінге сенушілер арасында вакцинация барысы туралы мәселеге түсініктеме берді.

«Әрине, бұл тек медициналық мәселелер және оған діни тұрғыдан қараудың қажеті жоқ. Біз вакцинацияның бұл жағдайдан шығудың жалғыз жолы екенін түсінуіміз керек», — деді Аида Балаева.

Оның айтуынша, мұнда ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу маңызды.

«Бұл тұрғыда бізге Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы жақсы көмектеседі, олар өз мысалында вакцинациялауды тікелей эфирде көрсетуде. Әрине, түсіну керек, вирусты жеңу үшін біз вакцина алып, өз денсаулығымыз бен басқалардың денсаулығы үшін жауапкершілікті сезінуіміз керек. Тек осылай ғана біз вирусты жеңіп, қалыпты өмірге орала аламыз», — деді министр. 

Халық арасында COVID-19-ға қарсы вакцинацияны танымал етуге қаражат бөлу туралы мәселеге қатысты Аида Балаева бұл бағытқа нақты қаражат бөлінбегенін атап өтті. Мұның барлығы ақпараттық тапсырыста көзделген бюджет қаражаты шеңберінде жасалады.

«Осы тақырыпты белсенді жариялайтын жалпы БАҚ басшыларының және қоғамның қызығушылығын атап өту қажет», — деді Аида Балаева.

Ол вакцинация қалыпты өмірге оралудың жалғыз жолы екенін атап өтті. 

«Біз ақпараттық-түсіндіру жұмыстарына медициналық қоғамдастықты да, вакцинаны жеке әзірлеушілерді де тартамыз. Бұл бірлескен жұмыс нәтиже беруде, вакцина алуға дайын адамдардың саны артып келеді. Бұл жұмысты біз бірлесіп жалғастырамыз деп ойлаймын. Кейде жалған ақпарат адамдардың күмәндануына ықпал етеді. Мұндай ақпаратты теріске шығару және дұрыс ақпараттық-түсіндіру жұмысы оң нәтижелерін беруде. Сондықтан, жалпы, біздің бірлескен жұмысымызды оң бағалаймын», — деп түйіндеді АҚДМ басшысы.

Брифинг барысында журналистердің сұрақтарына жауап бере отырып, Аида Балаева БАҚ өкілдерін мемлекеттік органдар ғимараттарына кіргізу сол өңірдегі жағдайға байланысты екенін хабарлады.

«Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі нақты ережелерді қабылдамайды. Әп өңірде санитарлық дәрігерлер жұмыс істейді, олар жағдайға байланысты шешім қабылдайды және күнделікті ережелерді жаңартып отырады», — деп атап өтті А. Балаева.

Министрдің айтуынша, тікелей шектеулер жоқ, бірақ ережелер бар. Іс-шаралар болған кезде, барлық бұқаралық ақпарат құралдары тиісті ғимаратқа кіруге тырысады. Кейбір жағдайларда СЭС шаралар қабылдауға және осы мәселелер бойынша ескертулер жасауға мәжбүр.

«Біз өз кезегімізде Денсаулық сақтау министрлігіне "жасыл", "сары" аймақтардағы өңірлерде журналистерді іс-шараларға кіргізу туралы жекелеген хаттар жібердік», — деді Аида Балаева.

Сондай-ақ, ол вакцина алған журналистерді неге іс-шараларға әлі де жібермейді деген сұраққа жауап берді.

«Мемлекеттік органдардың әкімшіліктеріне біз вакцина алған немесе ПТР-тестпен журналистерді іс-шараларға жіберу туралы өтінішімізді жолдадық. Айта кету керек, Мәжіліс пен Сенаттың жұмысы тікелей эфирде өтіп жатыр, жабық тақырыптар жоқ. Үкімет отырысы да тікелей эфирде өтеді. Менің ойымша, журналистердің ақпарат алу мүмкіндігі әрқашан бар. Бірінші басшылардың блогтары, барлық мемлекеттік органдардың сайттары жеке кері байланысты қамтамасыз етеді. Сіз мемлекеттік органдардың басшыларынан жеке сұхбат алуға жазыла аласыз, қазір ешкім бас тарта алмайды деп ойлаймын. Іс жүзінде барлық басшылар өз қызметтерін жариялауға және өз жұмыстарын көрсетуге мүдделі, оны халыққа жеткізу маңызды», — деп нақтылады Аида Балаева.

Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз

Жазылу