05 Ақпан 2021, 18:36
Алматы қаласында 2020 жылдың қорытындысы бойынша негізгі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштердің оң динамикасы сақталуда. Жыл бойы облыс өнеркәсіптік және әлеуметтік инфрақұрылым құру бойынша негізгі жобаларды іске асырды. 2020 жылғы қаңтар-желтоқсандағы негізгі көрсеткіштер туралы шолу материалынан оқыңыздар.
Коронавирус пандемиясынан туындаған жағымсыз үрдістерге қарамастан, Алматы әлеуметтік-экономикалық дамудың барлық көрсеткіштерінің өсуімен 2020 жылды қорытындылай алды.
Енгізілген шектеулерден сауда, көлік және қоймалау саласы зардап шекті.
2020 жылғы қаңтар-желтоқсанда қысқа мерзімді экономикалық индикатор (6 негізгі саланың даму серпінін қамтитын: өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құрылыс, сауда, көлік, байланыс) қаңтар-қараша кезеңімен салыстырғанда 1,4%-ға өсті және 91,5%-ды құрады.
Өнеркәсіпте 4,6%-ға өсім қамтамасыз етілді, құрылыс 10,6%-ға, байланыс қызметтері 8,2%-ға ұлғайды. Саудада айтарлықтай жақсару байқалды. Мәселен, қаңтар-қараша айларымен салыстырғанда өсім 2,4%-ды құрады.
2020 жылдың қорытындысы бойынша инфляция 107,2%-ды құрады. Негізгі капиталға салынған инвестициялар 971,2 млрд теңгені құрап, 17,2%-ға өсті.
Мемлекеттік бюджетке 2,9% өсіммен 2 трлн 290 млрд теңге салық түсті.
Сауда қала экономикасында 34,4% және ел көлемінде 38% құрайды. Дегенмен, төтенше жағдай мен локдаун режиміне қарамастан, бөлшек сауда көлемін 3,5 трлн теңге деңгейінде ұстап тұруға мүмкіндік туды. Ал көтерме сауда айналымы 10 трлн теңге деңгейінде, бұл сауда көрсеткіштерінің айтарлықтай төмендеуіне жол бермеуге мүмкіндік берді.
Әсіресе, қызмет көрсету саласындағы ШОБ кәсіпорындары коронадағдарыстық шокқа ең осал болып шықты. Алайда Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша әзірленген экономиканы қолдау жөніндегі ауқымды жоспарды іске асырудың арқасында осы сектордың қысқаруына жол берілмеді.
Пандемия кезінде денсаулық сақтау жүйесі қалай дамыды?
Алматы еліміздің ең ірі мегаполисі болып табылады және денсаулық сақтау жүйесінің жоғары деңгейі қала үшін өте маңызды. Қазіргі таңда Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының құрылымында 74 ұйым – мамандандырылған стационарлар, емханалар, амбулаториялар, оңалту орталықтары жұмыс істейді.
2020 жылы стационарларда 342 215 пациент емделді. Оның ішінде 20 мыңнан астамы коронавирус инфекциясынан емделді. Алғашқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарына (емханаларға) бару саны 8 745 259 құрады.
Қала әкімдігі бастамашылық еткен және қолдау көрсеткен жаңғырту шеңберінде 2020 жылы ҚДС медициналық ұйымдарына көптеген жаңа жабдықтар сатып алынды және жеткізілді. Алматы қаласының тұрғындарын медициналық көмекпен қамтамасыз ету үшін «Шексіз қала» бағдарламасы аясында 2019-2021 жылдар аралығында 15 дәрігерлік амбулатория ашылды. 2023 жылға дейін тағы 17 амбулатория ашу көзделген.
Бүгінгі таңда Алматы ауруханалары мен емханаларын жабдықтау әлемдік стандарттан кем түспейді. Соңғы бірнеше жылда денсаулық сақтау жүйесі мемлекет пен жергілікті бюджеттерден айтарлықтай қаржылық қолдау алды. Бұл саланы ауқымды жаңғыртуға, заманауи жабдықтар сатып алуға, инновациялық әзірлемелер мен технологияларды енгізуге мүмкіндік берді. Сайып келгенде, бұл шаралардың барлығы экономиканың дамуына және қазақстандықтардың өмірінің сапалы жақсаруына оң ықпал етеді.
Пандемия басталғаннан бері Алматы қаласында коронавирус инфекциясының 22 215 жағдайы тіркелді. Емделгендер — 20 380 (98%), қайтыс болғандар саны — 429 адам. Тәуліктік өсім орташа алғанда – 0,3%. Күн сайын стационарларға КВИ-мен ауыратын 40-қа жуық науқас орналастырылады.
Пандемиямен күрес аясында 2020 жылы жергілікті бюджет қаражатынан 43,1 млрд теңге бөлінді. Жоғары технологиялық жабдықтар, атап айтқанда, 285 ӨЖЖ аппараты, 250 дана көлемінде O2FLO жоғары ағынды оттекті терапия аппараттары, оттегі концентраторлары сатып алынды, стационарларда 6 оттегі станциясы орнатылды, Ковид-науқастарды емдеуге арналған жеке операциялық блоктар ашылды.
Жаңғырту аясында жедел жәрдем қызметі мен медициналық ұйымдар үшін 135 алдыңғы қатарлы реанимациялық жабдықтармен жабдықталған арнайы автомобильдер сатып алынды. Инфекциялық стационарлардағы төсек-орыннан басқа, қалалық ауруханаларда инфекциялық палаталар ұйымдастырылды. КВИ-науқастарға арналған барлық төсек-орын қоры 7 011 төсек-орынды құрайды.
Коронавируспен күресу үшін өткен жылы Үкіметтің қаржылық қолдауымен үш мамандандырылған мобильді аурухана салынды. Атап айтқанда, Модульдік госпитальда 280 төсек-орын, РВ-90 екінші модульдік филиалында 500 төсек-орын, Балалар жұқпалы аурулар ауруханасының модулінде 300 төсек-орын бар. Бүгінде олардың жалпы санының 68%-ы резервте тұр. Реанимация бөлімшелері қазір 50%-дан аз жүктелген.
КВИ жұқтырған амбулаториялық пациенттердің жағдайын бақылау үшін Телемедицина орталығы құрылды. Сондай-ақ, құрамына жетекші профессорлар мен тәжірибелі реаниматологтар кіретін Мобильді анестезиология және реанимация орталығы бар. Үй карантиніндегі КВИ-науқастарға қызмет көрсету кезінде жедел қызмет көрсету үшін әрбір МСАК ұйымының жанынан мобильді бригадалар құрылды.
Алматы қаласының медициналық ұйымдарының емдеу қызметі, оның ішінде коронавируспен күрес кезеңінде ҚР ДСМ бекіткен емдеу хаттамаларына және ҚР мен Алматы қаласының бас санитарлық дәрігерлерінің медициналық қызмет көрсету сапасын қамтамасыз ету және халық пен медициналық персоналдың санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздігі шараларын орындау жөніндегі қаулыларының талаптарына негізделеді.
Әкімдіктің тапсырмасы бойынша дәрі-дәрмектер мен медициналық құралдарды тұрақтандыру қоры құрылды. Қоғамдық денсаулық басқармасының стационарлық және емханалық ұйымдарын препараттармен, медициналық бұйымдармен және жеке қорғану құралдарымен үздіксіз қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ дәрі-дәрмектерді дәріханаларға жеткізу үшін қажетті дәрілік препараттардың, медициналық құралдар мен бұйымдардың екі айлық азаймайтын қоры қалыптастырылған.
2020 жылы өңірде экономикалық белсенділікті қалпына келтіру үшін қандай шаралар қолданылды?
2020 жылы мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларды проактивті іске асыру арқылы жүйелі шаралар қабылданды, олардың аясында жалпы құны 350 млрд теңгеге жуық 2,1 мыңнан астам жоба қолдау тапты.
Бағдарламаларды іске асыруға бюджеттен бөлінген сома 3 есеге 34 млрд теңгеге дейін ұлғайтылды, ТЖ кезінде мерзімі өткен кредиттер үшін айыппұлдар алынып тасталды, неғұрлым зардап шеккен салаларда қарыздар бойынша төлем кейінге қалдырылды. 20 мың кәсіпкер үшін жалдау ақысын есептеу тоқтатылды, 75 мың ШОБ субъектісі салық жеңілдіктерін алды.
«БЖК-2025» бағдарламасы бойынша кредиттеу сомасы ұлғайтылды, салалық шектеулер алынып тасталды, шағын және микрокәсіпкерлік сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау қамтамасыз етілді.
«Алматы Бизнес-2025» өңірлік бағдарламасы бойынша мөлшерлеме 7%-дан 6%-ға дейін төмендеді, қарыз алушыға сома 300-ден 500 млн теңгеге дейін ұлғайды.
Жалпы, ШОБ несиелеу 1,7 есеге (175,4%) өсіп, 1,4 трлн теңгеден асты.
Нәтижесінде, пандемия кезінде ШОБ саласында жұмыс істейтін субъектілер саны 4%-ға жуық өсті.
Нәтижесінде, «қызыл аймаққа» кетпеу және сонымен бірге қалада іскерлік белсенділікті сақтап, жалпы тұрақты әлеуметтік-экономикалық жағдайды қамтамасыз ету мүмкін болды.
2020 жылы мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларды белсенді іске асыру арқылы жүйелі шаралар қабылданды, олардың шеңберінде жалпы құны 350 млрд теңгеге жуық 2,1 мыңнан астам жоба қолдау тапты. Бағдарламаларды іске асыруға бюджеттен 3 есе 30,4 млрд теңгеге дейін сома ұлғайтылды.
Сондай-ақ, «Алматы Бизнес – 2025» өңірлік бағдарламасы аясында шағын және орта бизнесті қолдаудың және инвесторларды тартудың жаңа құралы — шағын өнеркәсіптік парктер енгізілді. 2020 жылы тоқтап тұрған орындарда осындай 3 саябақ ашылды.
Бизнесті қолдау және дамыту үшін 2019 жылдың күзінде «Qoldaý» кәсіпкерлік орталығы жұмысын бастады, ол бизнеске «бір терезе» қағидаты бойынша кеңес береді.
Алматы қаласы бойынша салық, жалдау және кредиттік төлемдер кейінге қалдырылды. Салық жеңілдіктерін 23,5 млрд теңге сомасына 74 769 ШОК субъектісі пайдаланды. Несиелер бойынша кейінге қалдырулар 360 мың қарыз бойынша 127,3 млрд теңгеге ұсынылды. Үй-жайды жалға алу үшін төлеуден босату 1 111 кәсіпкерге 376 млн теңге сомасында берілді.
Пандемия кезінде әлеуметтік көмек көрсету үшін 2020 жылы қандай жұмыстар жүргізілді?
Елбасы мен Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша пандемия кезінде халықты қолдаудың теңдессіз шаралары қабылданды. Мәселен, Алматыда:
Көпбалалы және аз қамтылған отбасыларды қолдау мақсатында 9 «Бақытты отбасы» орталығы жұмыс істейді. Орталықтарда 33 848 адам тіркелген, 78,8 мың адамға ақпараттық-консультативтік көмек және ресурстық қолдау көрсетілген.
Мүмкіндігі шектеулі адамдардың жұмыс іздеуіне жәрдемдесу мақсатында «Ten Qogam» мүгедек адамдарды әлеуметтік қолдау орталығы» жобасы іске асырылды, ол мүгедек адамдардың біліктілік алу немесе бұрыннан бар біліктілігін арттыру, сондай-ақ жұмысқа орналасу кезінде жарты жылдан және одан да көп уақытта жұмыс іздеу және бастапқы кезеңде сүйемелдеу алаңына айналды.
«Тәуелсіз өмір мектебі» жобасы іске асырылды, ол мүгедек адамдардың мүгедектікке байланысты қорқыныштары мен сенімсіздіктерін еңсеру мақсатында оларды қолдауға, өзін-өзі бағалауды арттыруға және мақсат қою мен өз өмірін жоспарлау дағдыларын дарытуға бағытталған. 6 жаттықтырушының қатысуымен 48 мүгедек адам оқытылды.
«Шыңға өрлеу» әлеуметтік клубы» жобасы іске қосылды, оның мақсаты кіші мектеп жасындағы балаларға өмірлік тәжірибе, білім мен дағдыларды беру арқылы өмірлік қиын жағдайға тап болған аға буын өкілдерін қоғамдық өмірге тарту болып табылады.
Аз қамтылған отбасылардан шыққан 900 бала қамтылды, зейнеткерлер мен мүгедектігі бар адамдар қатарынан 72 кәсіби педагог жұмысқа орналастырылды. Қарт адамдардың бос уақытын өткізу үшін 9 белсенді ұзақ өмір сүру орталығы жұмыс істейді, онда 21 397 қарт адам тіркелген.
2020 жылы өңірдің шағын және орта бизнесі қандай дамыды?
Алматыда жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны пандемияға қарамастан 2020 жылы 3,6%-ға немесе 6,9 мыңға өсті.
ШОК-та жұмыспен қамтылғандар санының көрсеткішін талдау жұмыспен қамту проблемасын шешудегі кәсіпкерліктің мәнін сипаттайды. ШОК-та белсенді жұмыс істейтін Алматы қаласы халқының үлес салмағы 2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 600,6 мың адамды құрады немесе бұл 10 жұмыспен қамтылғанның 6-ы.
Жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің өнім шығаруы абсолюттік ақшалай мәнде жыл сайын өсіп келеді. ШОК өнімдерін шығару салыстырмалы бағаларда 5,3%-ға өсіп, 5 594,8 млрд теңгені құрады.
«Бизнестің жол картасы-2025» бағдарламасы бойынша 2020 жылы ШОК-ты қолдауға 7,9 млрд теңге бөлінді, оның ішінде дағдарысқа қарсы шаралар шеңберінде 2 млрд теңге республикалық бюджеттен бөлінді. 1 167 жоба мақұлданды, 16 мыңнан астам тұрақты жұмыс орны сақталды.
Экономикалық жағдайды ескере отырып, кепілдікті қолдана отырып, кепілдің жетіспейтін бөлігіне кредит беру сомасы ұлғайтылды; салалық шектеулер алынып тасталды, кәсіпкерлер үшін мөлшерлемені 6% деңгейінде біріздендіру жөнінде шаралар қабылданды, шағын және микрокәсіпкерліктің сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау бойынша жаңа бағыт әзірленді.
Өңір басшылығы халықты жұмыспен қамтуды ұлғайту бойынша қандай шаралар қабылдады?
2020 жылы жұмыссыздар санының артуы іс жүзінде республиканың барлық өңірлерінде байқалды, Алматы қаласында жұмыссыздық деңгейі 0,2%-ға өсті және 5,3% құрады.
Төтенше жағдай режимі және шектеу шаралары кезеңінде экономиканы қалпына келтіру кезеңінде жұмыссыздықтың өсуін тежеу мақсатында мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру бойынша белсенді жұмыс жүргізілді, сондай-ақ кәсіпкерлік субъектілерімен жаңа жұмыс орындарын құру бөлігінде жұмыс жүргізілді.
COVID-19 пандемиясы халықты жұмыспен қамту орталығына жұмыс іздеп келгендер санының өсуіне ықпал етті. Осылайша, жұмысқа орналасуға жәрдемдесу үшін 76 мыңнан астам адам жүгінді.
Жұмыспен қамту шараларымен барлығы 56,4 мың адам қамтылды, олардың ішінде мемлекет субсидиялайтын жұмыс орындарына 18,6 мың адам жіберілді, қысқа мерзімді кәсіптік оқытумен 1 мыңнан астам адам қамтылды, бизнес ашу үшін 1,7 мыңнан астам адам грант алды.
Бұдан басқа, мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде және кәсіпкерлік субъектілерімен өткен жылы 76 301 жаңа жұмыс орны құрылды.
2021 жылға жұмыс орындарын құру жоспары 51 мыңды құрайды, оның ішінде тұрақты жұмыс орындарына 28 мың және мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру есебінен 23 мың жұмыс орны құрылады.
«Жұмыспен қамтудың жол картасы» шеңберінде 228 инфрақұрылымдық жобаны іске асыру көзделді.
Барлығы 21 818 жұмыс орны құрылды, оның ішінде ХЖҚО арқылы 10 926 жұмыс орны құрылды, жұмыспен қамту орталығы арқылы кемінде 50% жұмысқа орналастыру шарты орындалды. Жұмысқа орналасқан жастардың үлесі – 37%.
Алынған жалақыға қосымша материалдық көмек төленді – 753 қызметкергу біржолғы материалдық көмек (көтерме ақы) көрсетілді.
2021 жылға ауыспалы жобаларды ескере отырып, 2020 жылдың жұмысқа орналастыру жоспары 100% орындалды.
2021 жылы «Жұмыспен қамтудың жол картасын» іске асыру бойынша жұмыс жалғастырылды. 11 инфрақұрылымдық жобаны іске асыру жоспарлануда.
2020 жылы облыс өнеркәсібін дамытудың қорытындыcы қандай?
2020 жылдың қорытындысы бойынша өнеркәсіп өнімінің өсімі 4,6% құрады.
2020 жылға арналған аумақты дамыту жоспарында «Өңдеуші өнеркәсіптің өнеркәсіптік өндіріс индексі» көрсеткіші бойынша 2020 жылға арналған жоспар 102,5% құрады, жыл қорытындысы бойынша жоспар 106,9%-ға жетті. Өнеркәсіп өндірісі көлемінің өсуі машина жасау, фармацевтика өнеркәсібі, қағаз және қағаз өнімдері, құрылыс индустриясы, жеңіл өнеркәсіп сияқты салаларда орын алды.
2020 жылы Алматы индустриялық аймағында 29,9 млрд теңгеге 850 жұмыс орнын құрумен 4 зауыт: «Әлмерек», ЖШС, «DoorHan» ЖШС, «Huyndai Trans Kazakhstan» ЖШС, «СК Рахат» ЖШС іске қосылды.
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасын индустриялық-инновациялық дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде қала аумағында 220 жұмыс орнын құра отырып, 9 млрд теңгеге 4 зауыт: «Масло-Дел» ЖШС, «Papirone» ЖШС, «АЗМК» ЖШС және «Молочный завод Солнечный» ЖШС іске асырылды.
Алматы қаласы ауыл шаруашылығы бағытындағы өңір емес, сондай-ақ қала аумағында егіс алаңдары жоқ. Дегенмен, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу басым бағыт болып табылады, өйткені тамақ өнеркәсібі қаланың барлық өңдеу өнеркәсібінің шамамен 40% алады.
2020 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша тамақ өнеркәсібінің белсенді жұмыс істеп тұрған 269 кәсіпорны тіркелді, олар қаңтар-маусымда 181 млрд теңгеге өнім өндірді, оның ішінде: 142,6 млрд теңгеге тамақ өнімдері, 38,4 млрд теңгеге сусындар өндірілді.
2020 жылдың қорытындысы бойынша «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы шеңберінде 124,1 млрд теңге сомасына 68 жоба қаржыландырылды және мақұлданды.
2020 жылы өңірге инвестиция тарту бойынша қандай жұмыстар атқарылды?
Негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі 971,2 млрд теңгені құрады. Негізінен инвестициялар үш көзден тартылды, олардың негізгі үлесі – инвестициялардың барлық көлемінің 62,1%-ы кәсіпорындардың меншік иелеріне тиесілі. Қарыз қаражаты 16,9%, мемлекеттік бюджет 17,8% құрады.
2020 жылы инвестицияның айтарлықтай көлемі:
- жылжымайтын мүлікке – 425,1 млрд теңге;
- өнеркәсіпке – 133,9 млрд теңге;
- көлік және қоймалауға – 100,2 млрд теңге;
- білім беруге – 59 млрд теңге;
- қаржылық және сақтандыру қызметіне – 51,1 млрд теңге тартылды.
Сонымен қатар 2020 жылы Алматы қаласында 4 065 жұмыс орнын құрумен 174,8 млрд теңгеге 51 жоба іске асырылды.
Сондай-ақ, 2020 жылғы 3 желтоқсанда онлайн-форматта «Almaty Investment Forum 2020» ауқымды іс-шарасы өткізілді, оған 5 мыңнан астам көрермен қатысты.
Осы форум аясында шетелдік және отандық инвесторлармен 1,5 трлн теңгеден астам сомаға ынтымақтастық туралы 55 меморандумға қол қойылды. Қол қойылған меморандумдар білім беру, денсаулық сақтау, қалалық инфрақұрылымды, өнеркәсіпті, туризмді, ақпараттық технологияларды және креативті индустрияны дамыту сияқты қаланың әлеуметтік маңызды салаларын жақсартуға және дамытуға бағытталған.
Бұдан басқа, бүгінде 2021-2024 жылдарға арналған жалпы құны 4,5 трлн теңге болатын 35,4 мың жұмыс орнын құра отырып, 201 инвестициялық жобадан пул құрылды, оның ішінде 2021 жылы 7 мыңнан астам жұмыс орнын құра отырып, 187,9 млрд теңгеге 92 жоба іске асырылуда.
Биыл экономикалық жағдайды және бизнесті қолдаудың мемлекеттік бағдарламаларының (БЖК-2025, ҚЗЭ) жағдайын жақсартуды ескере отырып, «AlmatyBusiness-2025» бағдарламасына бірқатар өзгеріс енгізілді. Атап айтқанда, пайыздық сыйақы мөлшерлемесі 7%-дан 6%-ға дейін төмендеді, қарыз сомасы 300 млн теңгеден 500 млн теңгеге дейін ұлғайтылды, құрылыс, өнеркәсіптік парктерді дамыту, «үй маңындағы дүкендер» сауда жобаларын дамыту жолымен азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, стационарлық емес сауда объектілерін дамыту, әлеуметтік объектілерді салу және дамыту саласында, IT секторында жаңа салалар енгізілді, бұл жалпы алғанда креативті индустрияны қолдауды көздейді.
Бағдарламаның негізгі құралдарының бірі Алматы қаласында өнеркәсіптік парктер құру болып отыр. Бағдарламаның басты артықшылығына жалға алудың және өндірістік алаңдарды сатып алудың бекітілген құнының болуы жатады. Осылайша, өнеркәсіптік парктермен шарт жасасу кезінде 5 жыл ішінде жалдау ақысының тарифі бір шаршы метрі үшін 1000 теңгеден 1200 теңгеге дейін құрайды. Үй-жайды сатып алу кезінде құны бір шаршы метрі үшін 140-145 мың теңгені құрайды.
Өңірде халықты қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік бағдарламалар қалай іске асырылуда?
2020 жылы «Нұрлы жер» тұрғын үй-коммуналдық дамыту мемлекеттік бағдарламасы аясында 2020-2025 жылдарға ЖАО-да кезекте тұрғандарға барлығы 1 967 пәтер берілді.
2020 жылы «Алматы Жастары 3.0» қалалық жеңілдікпен несиелендіру бағдарламасы (5-10-25) аясында 949 жас отбасы баспанамен қамтылды. Бұл бағдарлама қала әкімі Бақытжан Сағынтаевтың бастамасы бойынша медицина қызметкерлері, мұғалімдер, ЖОО оқытушылары мен ҒЗИ ғылыми қызметкерлері, мәдениет және спорт саласының қызметкерлері, журналистер мен әлеуметтік қызметкерлерге арнайы әзірленген. Мұқтаж азаматтарға барлығы 2 916 пәтер берілді.
Цифрландыру мен инновацияларды енгізу нәтижелері қандай?
2020 жылы Алматы қаласын цифрландыру жөніндегі жұмыс қаланың тыныс-тіршілігі салаларын цифрландыру жобаларына кешенді стратегиялық тәсілді құруға бағытталды, атап айтқанда:
● 2025 жылға дейінгі цифрландыру стратегиясын әзірлеу;
● қаланың бірыңғай АТ-архитектурасын әзірлеу;
● қаланың барлық АТ-компанияларының тізілімін жасау;
● Алматы қаласы әкімінің жанындағы АТ-кеңес арқылы бизнес-қоғамдастықпен өзара іс-қимыл орнату;
● қаланың жетекші техникалық университеттерімен және АТ-дарындарымен ынтымақтастықты дамыту.
Ақпараттық жүйелерді интеграциялау бойынша бірқатар жоба басталды: бірыңғай кезекші диспетчерлік қызмет, бірыңғай геоақпараттық жүйе, ахуалдық орталық, бірыңғай бейнемониторинг жүйесі, бірыңғай деректер қоймасы, бірыңғай коммуникациялық кеңістік.
Цифрландырудың маңызды бағыттарының бірі - қауіпсіздік саласы. 2020 жылы «Сергек» камераларының саны 414-тен 766 бекетке дейін ұлғайтылды, «Қазақтелеком» АҚ-ның 4158 аула және кіреберіс камералары орнатылды. Төтенше жағдайларды болжау шеңберінде 31 сел қаупі бар объектінің (159 датчик) үздіксіз мониторингі қамтамасыз етілді, сондай-ақ жер сілкіністерін болжау жүйесінің 6 станциясы орнатылды.
Көлік саласында «Оңай» электрондық билеттендіру жүйесі арқылы 2020 жылы 72,38 млрд теңге сомасына 1,18 млрд қолма-қол ақшасыз транзакция өтті. Қоғамдық көліктің барлық 2176 бірлігі GPS датчиктерімен және 1957 бірлік камерамен жабдықталған, бұл көлік құралдарының маршруттарға шығу жиілігін 12%-ға арттыруға мүмкіндік берді. 175 «А-паркинг» паркоматы 11,4 мың тұрақ орнын және бюджетке 1,5 млрд теңгеден астам түсімді қамтамасыз етті. Сондай-ақ, 1760 велосипедке арналған «Алматы Байк» велосипедтерін жалға беру және 400 бірлік автомобильге арналған «каршеринг Anytime» автомобильдерді жалға беру жүйесі жұмыс істейді.
Қаланы басқару саласында қалалық бюджетке, сатып алуларға және қалалық жоспарлауға қолжетімділік іске асырылды. Бюджеттік бағдарламалардың орындалуына мониторинг 14 қалалық бағыт бойынша 1200 сараптамалық және жедел индикатор бойынша жүргізіледі.
Алматы қаласында 2020 жылы мемлекеттік қызметтің 165 түрінің 90%-ы электронды түрде көрсетілген (2019 жылы – 80%). 22 басқармада және аудандық АХАТ-та мемлекеттік қызмет көрсету сапасына тексеру жүргізілді, 83 бұзушылық анықталды, мемлекеттік қызмет көрсету саласын жақсарту бойынша 118 ұсыным берілді.
Деректерді басқару саласында деректерді жинау, өңдеу және қаланың бірыңғай деректер қоймасына интеграциялау әдістемесі әзірленді. Тегін негізде бір мемлекеттік және бір коммерциялық деректер базасын («Алматы қаласының тұрғындары» және «Алсеко» АҚ базаларын) интеграциялау бойынша пилоттық жоба іске қосылды.
ТКШ саласында 1553 жалпыүйлік есептеу құралы орнатылған, көпқабатты тұрғын үйлер үшін ЖБП-мен (жалпы шағын станциялық басқару пункті) жарақтандырылу 94,2% құрайды. 9116 есепке алу құралы немесе ЖБП жалпы санының 93%-ы жөнделді. Көшені жарықтандыруды басқару жүйесінде 2020 жылы Алматы қаласының 7 көшесінде ескірген сыртқы жарықтандыру желілерін жаңғырту жұмыстары аяқталды.
Денсаулық сақтау саласында болжамды сараптау кезіндегі қажеттілік алгоритмін (35 стационар) қоса алғанда, 1С аурухана жүйесіне тікелей ықпалдастыра отырып, ДҚ (дәрі-дәрмек қозғалысы) мониторинг жүйесі енгізілді. Медициналық техника жұмысының мәртебесін қадағалау бойынша жоба іске асырылды (7 ГКБ). МСАК-тың қадамдық қолжетімділік картасы әзірленді, барлық қала тұрғындары үшін ашық қолжетімділік құру мәселесі пысықталуда.
Әлеуметтік салада әлеуметтік қызметтер үйінің қызметтерін автоматтандыру бойынша пилоттық жоба іске қосылды. Білім беру саласында 220 мектепте бейнебақылау бойынша жобаның ТЖ пысықталды.
КВИ бойынша төтенше жағдай кезінде цифрландыру басқармасы коронавирус инфекциясына қарсы іс-қимыл бойынша 15 жоба әзірледі. Олардың ішінде ұялы байланыс операторларының деректері негізінде карантин режимін сараптау, дезинфекция бойынша бригадалардың жұмыс кестесін автоматтандыру, КВИ жұқтыру ошақтарына мониторинг жүргізу, КВИ бойынша деректердің бірыңғай агрегаторын құру және басқалары бар.
Өңірде білім беру жүйесін дамыту қорытындысы қандай?
2020 жылы 670 орындық 4 мемлекеттік балабақшаның құрылысы аяқталды, 1378 орындық 48 жекеменшік мектепке дейінгі ұйым ашылды.
Қазіргі уақытта 640 орындық тағы 4 балабақшаның құрылысы жалғасуда. 5 жыл ішінде 360-қа жуық жекеменшік балабақшада 14 900 орындық мемлекеттік білім беру тапсырысын кезең-кезеңімен орналастыру жоспарлануда. Сондай-ақ, қалада 1997-2004 жылдар аралығында жеке меншік білім беру ұйымдарына жалға берілген мемлекеттік балабақшаларды қайтару бойынша шаралар қабылдануда. Бүгінгі күні Әуезов ауданындағы «Сказка» балабақшасының ғимараты жалға беруден қайтарылды, онда күрделі жөндеу жүргізіліп, 320 орынға 14 топ ашу жоспарлануда. Сондай-ақ, жергілікті бюджет есебінен мемлекеттік білім беру тапсырысы бар жекеменшік балабақшаларда тамақтану үшін ата-ана төлемін ішінара өтеуді енгізу бойынша дайындық жұмыстары жүргізілуде.
Қабылданған шаралар есебінен 5 жыл ішінде балабақшаларда 20 мыңнан астам жаңа орын құру жоспарлануда.
Қалада 276 мектеп жұмыс істейді, онда 287 мыңнан астам бала оқиды (270 мыңнан астам баланы қамтитын 207 мемлекеттік, 17 мыңнан астам баланы қамтитын 71 жекеменшік).
2020 жылы 1800 орындық 2 мемлекеттік мектеп пайдалануға берілді, жұмыс істеп тұрған мектептерге 2017 орындық 5 қосымша құрылыстың құрылысы аяқталды, 1390 орындық 2 жекеменшік мектеп ашылды.
Тапшылық мәселесін кезең-кезеңмен шешу үшін 2025 жылға дейінгі білім беру объектілерін үдемелі салу бағдарламасы арнайы әзірленді. Қазіргі уақытта «Жұмыспен қамтудың жол картасы» аясында 12600 орындық 8 мектептің және 8388 орындық 17 қосымша құрылыстың құрылысы басталды. Сондай-ақ, 900 орындық 2 жекеменшік мектепті салу бойынша жұмыстар жалғасуда.
Білім берудің алғашқы жаңа объектілерін пайдалануға беру есебінен 2022 жылдың өзінде тапшылықты 73%-ға төмендетуге қол жеткізу жоспарланып отыр.
Орта білім беру саласында үш ауысымды оқытуға жол бермеу мәселесі де ерекше бақылауда.
Мектептер оқушыларға жан басына қаржыландыру есебінен сатып алынған 9 120 бірлік компьютерлік техниканы қайтарымды негізде берді. Бірінші кезекте, бірінші сынып оқушыларын ескере отырып, әлеуметтік-осал отбасылардан шыққан (тұрмысы нашар, аз қамтылған және көп балалы отбасылардан шыққан) оқушылар 100% компьютерлік техникамен қамтамасыз етілді. Сондай-ақ, демеушілер есебінен әлеуметтік осал отбасылардан шыққан балаларға 650 ноутбук, 1,5 мың планшет және 1000 мектеп керек-жарақтары тегін берілді.
Әлеуметтік инфрақұрылымды жаңғырту бойынша қандай жұмыс жүргізілуде?
2020 жылы 16,1 шақырым желі қайта құрылды және жөнделді.
2021 жылы ұзындығы 20 шақырымға жететін жылу желілерін қайта құру және жөндеу жұмыстарын жүргізу жоспарланған. Сондай-ақ, биыл қазандық қуатын жалпы 135 Гкал-дан 190 Гкал-ға дейін ұлғайта отырып, «Оңтүстік аудандық қазандықты реконструкциялау» нысанын аяқтау жоспарлануда. Бұл қаланың оңтүстік бөлігіндегі жылу энергиясының тапшылығын төмендетуге мүмкіндік береді (260 мың тұтынушы).
2020 жылы 33 жоба бойынша 312 км су құбыры және кәріз желілері салынды. Бұл Наурызбай, Алатау және Түрксіб аудандарының 140 мыңнан астам тұрғынын ауыз сумен және су бұру желілерімен қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.
2021 жылы Наурызбай, Алатау және Түрксіб аудандарының 17 шағын ауданы бойынша 85 мыңға жуық тұрғынды қамтитын 170 км сумен жабдықтау және 145 км су бұру желісін салу көзделген.
2020 жылы МЖӘ шарты аясында қаланың 7 магистралды көшесінде сыртқы жарықтандыруды жаңғырту жұмыстары аяқталды.
Сонымен қатар, «Шексіз қала» бағдарламасына сәйкес, қаланың 4 ауданындағы бұрын жарықтандырылмаған 1 423 көшеге жаңа сыртқы жарықтандыру желілері орнатылды. Қалған 601 көшені жарықтандыруды 2021 жылдың соңына дейін аяқтау жоспарлануда, бұл қаланы 100% жарықпен қамтамасыз етуді білдіретін болады.
Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз
Жазылу
